Czy rośliny się stresują? cz.I

Drukuj
Udostępnij artykuł:
Autor: Elżbieta Łuczak
Jęczmień ozimy
19 May 2015

W trakcie wegetacji rośliny uprawne narażone są na różnego rodzaju stresy, które w efekcie końcowym mogą doprowadzić do obniżki plonowania. Istotną przeszkodą w osiągnięciu wysokich i dobrych jakościowo plonów są przede wszystkim warunki środowiska. Okresowe braki opadów w okresach krytycznych mogą wywołać stres suszowy, który jest bardzo niebezpieczny, zwłaszcza na glebach lekkich.

Tabela 1: Krytyczne fazy wrażliwości roślin na niedobór wody

Gatunek Fenofazy
Żyto wiosenne ruszenie wegetacji – kłoszenie
Pszenica ozima siew – wschody
kłoszenie – dojrzałość woskowa
Pszenica jara krzewienie – kłoszenie
Jęczmień jary krzewienie – kłoszenie
Owies krzewienie – dojrzałość woskowa
Rzepak siew – zahamowanie wegetacji jesienią
ruszenie wegetacji – kwitnienie
Kukurydza wschody – dojrzałość woskowa
Ziemniak późny wschody – kwitnienie

Źródło: Integrowana ochrona roślin w gospodarstwie. Poradnik praktyczny – zasady ogólne

Tak, rośliny się stresują

Występowanie stresów związanych z siedliskiem tj. niskie temperatury, susze, zbyt duże uwilgotnienie, zasolenie może wpłynąć na wzrost zagrożenia ze strony chorób, szkodników i chwastów, z którymi walka nie zawsze jest skuteczna.

Wyróżnić możemy dwa rodzaje stresów:

  • biotyczny – powodowany przez chwasty, choroby, szkodniki, nicienie, wirusy, bakterie
  • abiotyczny – wywoływany przez niedobór/nadmiar wody, przymrozki, za wysoką/za niską tempretaturę, zasolenie gleby

W wyniku działania stresu środowiskowego plon roślin uprawnych może być nawet kilkanaście razy mniejszy, niż plon otrzymany z roślin poddanych działaniu np. czynników chorobotwórczych.

Tabela 2: Straty plonu roślin uprawnych [%]

Roślina uprawna Straty plonu powodowane stresem
biotycznym abiotycznym
Pszenica 5 82
Jęczmień 7 75
Kukurydza 10 86
Ziemniak 19 54
Burak cukrowy 14 51

Źródło: Wiadomości Rolnicze Polska Nr 03/2010 (66)

Jak w takim razie możemy zapewnić roślinom odporność?

Odpowiedz na to pytanie znajdziecie Państwo w części II artykułu.