POLIFOSKA

Sukces w uprawie buraka zależy od wielkości plonu korzeni, zawartości w nich cukru oraz jakości technologicznej korzeni. Bez nawożenia azotem trudno jest uzyskać zadowalające plony, jednak wysiewanie go w nadmiarze może istotnie pogorszyć jakość plonu.

 

Potrzeby pokarmowe buraka cukrowego

Aby wydać wysoki plon korzeni, buraki muszą mieć do dyspozycji określoną ilość dostępnych składników pokarmowych. O dynamice wzrostu roślin, a ostatecznie o plonie cukru decydują głównie takie pierwiastki, jak: azot, fosfor, potas, sód, magnez, siarka, wapń, bor, mangan i cynk.

Tabela 1. Ilość składników pokarmowych potrzebna do wytworzenia plonu korzeni w wysokości 10 t z ha, z odpowiednią masą liści.

Makroskładniki (kg)
N P2O5 K2O Na2O MgO S
40 18 65 14 15 8
Mikroskładniki (g)
B Mn Zn
80 280 140
               

 

Azot …

… jest pierwiastkiem najszybciej pobieranym przez buraka cukrowego i bierze udział we wszystkich procesach metabolicznych zachodzących w roślinach. Ponadto, ma ogromny wpływ na zdrowotność roślin oraz może podnosić ich odporność na czynniki stresowe i niekorzystne warunki atmosferyczne. Jednak należy racjonalnie podejść do nawożenia buraka cukrowego tym pierwiastkiem, gdyż przy dużej zawartości azotu w glebie rośliny mogą go pobierać w nadmiarze. Narażamy się w ten sposób na zupełnie zbędne koszty, zmniejszając jednocześnie opłacalność produkcji. Przenawożone rośliny wytwarzają zbyt dużą masę liści, co odbywa się kosztem masy korzeni i cukru. Takie liście są łatwo uszkadzane przez wiatr, deszcz, przymrozki, szkodniki i choroby grzybowe, z kolei korzenie są technologicznie niedojrzałe, selerowate oraz płytko osadzone w glebie.

Jakość technologiczna buraka jest to suma właściwości buraka decydujących o przebiegu procesów wydobywania i oczyszczania cukru w cukrowniach

Warunkiem uzyskania dobrej jakości surowca jest uzyskanie jak najniższej zawartości czynników melasotwórczych oraz wysoka czystość uzyskiwanego z nich soku.Zawartość cukru jest silnie uzależniona od nawożenia azotem, potasem i sodem, gdyż wpływają one na nagromadzenie melasotworów oraz koszty przerobu korzeni.Obecność dużej ilości szkodliwego azotu α-aminowego, sodu oraz potasu (tzw. melasotwory) utrudnia i zmniejsza wydajność krystalizacji cukru oraz obniża lepkość soku, wpływając negatywnie na jego alkaliczność. Prowadzi to do zahamowania ekstrakcji cukru z buraków, którego więcej przechodzi wówczas do melasy. Zbyt duża zawartość tych pierwiastków w soku korzeni buraka uniemożliwia uzyskanie pożądanej wydajności cukru. Dlatego plantator, oprócz czynników niezależnych od niego, właśnie poprzez ustalanie odpowiedniej technologii uprawy(rodzaju nawozów, dawek i terminów ich wysiewu) może decydować o jakości wytwarzanego surowca.

Azot pod buraki – jesienią pod pług czy wiosną przed siewem?

Nawożenie azotem pod pług jesienią nie ma sensu, gdyż azot saletrzanyw okresie zimowym zostanie wymyty, lub przemieszczony do głębszych warstw gleby. Stąd, zaleca się do jesiennego nawożenia fosforowo – potasowego wybierać takie nawozy, które zawierają azot tylko amonowy lub amidowy,albo nie zawierają go wcale oraz mające szeroki stosunek fosforu do potasu np. POLIFOSKA®PETROPOLON, POLIFOSKA®PLUS, POLIFOSKA®KRZEM, POLIFOSKA®5, POLIFOSKA®6, POLIFOSKA®M.

Mając na uwadze efektywny wzrost roślin oraz pozyskiwanie cukru z korzeni, azot powinien być stosowany wiosną przed siewem (najlepiej jużokoło 2 tygodni, w zależności od warunków pogodowych), a najbezpieczniej w początkowych fazach wzrostu buraka. Przy czym dawka azotu powinna być ustalona dla każdej plantacji indywidualnie i kształtować się na poziomie gwarantującym maksymalny plon cukru.

Wysokość nawożenia azotowego zależy od nawożenia organicznego, zwięzłości gleby oraz wysokości spodziewanego plonu buraków.

Określenie optymalnej dawki azotu wiąże się z możliwością wykorzystania tego pierwiastka z różnych źródeł, m.in. mineralizacji substancji organicznej, resztek pożniwnych, pozostałości składnika po przedplonie, opadów atmosferycznych oraz warunków pogodowych.

Ustalając wielkość dawki azotu pod buraka cukrowego należy uwzględnić zawartość tego składnika w glebie wczesną wiosną. Celowe jest więc okresowe badanie gleby w Okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej lub laboratorium Ośrodka Doradztwa Rolniczego na zawartość składników pokarmowych, w tym zawartości azotu mineralnego. Szczegółowe informacje na temat metodyki pobierania prób gleby można znaleźć w artykule: „Analiza gleby podstawą nawożenia” oraz „Nie zbadałeś gleby? Nic straconego”.

Orientacyjne dawki

Wyniki badań prowadzonych w naszym kraju wskazują na przyrost plonu korzeni najczęściej do dawek azotu 100 – 120 kg N/ha w uprawie na oborniku. Dawki azotu zalecane w uprawie buraka cukrowego wahają się w szerokich granicach od 40 do 160 kg N/ha. Brak obornika w technologii uprawy buraka cukrowego (dawka 30 t/ha) oznacza konieczność zwiększenia dawki azotu o 30‑60 kg/ha.

Dzielić dawki czy nie?

Jeżeli wyliczymy, że przewidywana dawka azotu pod buraka wynosi do 80 kg/ha wówczas całość nawozu można wysiać przedsiewnie. W przypadku stosowania wyższej dawki, należy podzielić ją na dwie części: pierwszą część do 80 kg N/ha, należy wysiać przed siewem nasion, pozostałą ilość od fazy 2‑4 liści właściwych. Należy mieć na uwadze, że dzielenie dawek azotu zawszezwiększa szansę lepszego wykorzystania tego składnika na tworzenie plonu, a tym samym zmniejsza możliwość jego strat. Ponadto, dzielenie dawki azotu wskazane jest ze względu na to, że nadmiar azotu zastosowanego przedsiewnie powoduje ograniczenie wschodów i obsady roślin. Szczególnie zjawisko to może się nasilać, gdy nawóz zawiera formę amonową azotu i stosowany jest krótko przed siewem nasion buraka i płytko wymieszany z glebą, a odczyn gleby wynosi powyżej pH 6,3 w 1 M KCl lub pH 6,8 oznaczane w wodzie.

Obok ilości stosowanego azotu ważna jest też jego forma

Najszybciej i najlepiej pobierana formą azotu przez praktycznie wszystkie rośliny, w tym i buraka cukrowego jest forma saletrzana NO3, która może najkorzystniej działać na wysokość plonu korzeni buraka. Powinno być jednak ograniczone stosowanie tej pogłównej formy azotu w początkowych fazach rozwoju uprawianych roślin. We wczesnych fazach rozwojowych forma saletrzana rozleniwia rośliny, co przejawia się ograniczonym i płytszym ukorzenieniem. Taką formę azotu zawierają przede wszystkim nawozy pogłówne (saletra wapniowa), a także uniwersalne nawozy tj.: Zaksan® - Kędzierzyńska Saletra Amonowa, Saletra Amonowa 32, PULAN®, Salmag® i Saletrzak. Nie zaleca się przed siewem nasion nadmiernego stosowania nawozów zawierających formę amonową NH4, które są nawozami wolniej działającymi. Należy do nich m.in. mocznik (mocznik.pl) i wszystkie nawozy saletrzano-amonowe, które należy stosować co najmniej 10‑14 dni przed siewem nasion buraka i w miarę głębiej wymieszać z glebą. Mocznik możemy podać roślinom także dolistnie, kilkakrotnie w ciągu sezonu, najlepiej z mikroskładnikami, głównie borem (od fazy 6 – 10 liści), gdyż łatwo rozpuszcza się w wodzie, polepsza pobranie mikroskładników przez liście i nie powoduje oparzeń liści.

Aby osiągnąć wysoki i dobry jakościowo plon buraka cukrowego należy zadbać o optymalne odżywienie roślin przez cały sezon wegetacyjny.

Oceń poradę

© 2014-2024 Grupa Azoty Police | Created by Empressia
polifoska.pl