Pierwszą czynnością jaką powinniśmy wykonać zanim na dobre ruszy wiosenna wegetacja jest ocena stanu przezimowania. Prawidłowo wykonane czynności i obserwacje umożliwią nam określenie stanu roślin po zimie oraz podjęcie odpowiedniej decyzji, co robić i jaką przyjąć strategię, aby plon roślin był wysoki, a straty niewielkie. Przezimowanie roślin możemy określić na dwa sposoby.
Przed ruszeniem wegetacji – w warunkach domowych
Pobieramy z pola około 10‑20 roślin, tak aby nie uszkodzić węzła krzewienia. Rośliny najlepiej pobrać z miejsc, które budzą najwięcej wątpliwości. Następnie czyścimy je i ostrym narzędziem przycinamy na wysokości około 1,5 cm nad węzłem krzewienia. Tak przygotowane rośliny układamy w pojemniku na nasączonej wodą gazie lub papierze (bardzo dobrze się sprawdza papierowy ręcznik kuchenny) i przykrywamy folią. Pojemnik zostawiamy w ciemnym miejscu w temperaturze pokojowej (np. szafka kuchenna). Ocenę przezimowania roślin możemy wykonać już po upływie 24 godzin posługując się poniższą skalą.
-
brak nowych przyrostów – rośliny martwe,
-
przyrosty do 4 mm - słabe przezimowanie,
-
przyrosty powyżej 10 mm- bardzo dobre przezimowanie.
Po ruszeniu wegetacji – na polu
Na plantacji wyznaczamy powierzchnię 1m2 po przekątnej pola. Liczymy na nim wszystkie zdrowe, martwe i przemrożone rośliny. Takich pomiarów powinniśmy wykonać około 5 na małych plantacjach oraz do 20 na plantacjach powyżej 15 ha. Otrzymane wyniki sumujemy i dzielimy przez liczbę prób. Decyzję o likwidacji plantacji podejmujemy tylko wtedy, gdy obsada roślin wynosi:
-
w przypadku jęczmienia ozimego poniżej 110szt./m2 na stanowiskach bardzo dobrych lub 150szt./m2 na żytnich
-
pszenicy ozimej 90‑150szt./m2 na kompleksach dobrych oraz 110‑180szt./m2 na słabszych. Im później siana pszenica tym większą osadę powinna posiadać.
Żyto i pszenżyto są gatunkami bardziej odpornymi na wymarznięcia, więc ten problem dotyczy ich w znacznie mniejszym stopniu.