Nie muszę nikogo przekonywać o korzyściach wynikających z uprawy grochu. Tak jak pozostałe rośliny bobowate, tak i groch posiada bardzo cenną z rolniczego punktu widzenia cechę, a mianowicie umiejętność wiązania wolnego azotu atmosferycznego z powietrza w związki organiczne. Ze względu na krótki okres wegetacji jest bardzo cennym przedplonem dla rzepaku ozimego, pszenicy ozimej i jęczmienia ozimego. Dodatkowo duża masa resztek pożniwnych pozostawiona po jego zbiorze wzbogaca glebę w azot i substancję organiczną. Pozwala to na obniżenie kosztów ochrony i uprawy gleby rośliny następczej o 20‑25% oraz zwiększenie jej plonowania o 0,5‑1 t/ha (zwłaszcza zbóż). Jego uprawa nie jest trudna, ale jeżeli chcemy w pełni wykorzystać strukturotwórczy i fitosanitarny potencjał grochu powinniśmy przestrzegać kilku istotnych zaleceń agrotechnicznych.

Groch najlepiej plonuje na glebach próchnicznych i zasobnych w wapń

Gleba pod uprawę grochu powinna mieć również uregulowany odczyn. Optymalne pH KCl na glebach ciężkich wynosi 6,5, a na lżejszych 6,0. Unikajmy gleb zakwaszonych, gdyż zawierają duże ilości jonów glinu, które powodują zahamowanie wzrostu korzeni, włośników i bakterii brodawkowych. Dodatkowo gleby przeznaczone pod groch powinny charakteryzować się dużą pojemnością wodną, zwłaszcza w okresie wiosennym, podczas kiełkowania i wschodów, a także w fazie kwitnienia i wypełniania strąków.

Najlepszym przedplonem są zboża w 3‑4 roku po okopowych

Nie powinniśmy uprawiać grochu po sobie lub innych roślinach bobowatych (min. 4‑5 lata przerwy) ze względu na obecność w glebie bakteriofagów, które mogą niszczyć bakterie brodawkowe. Ponadto młode rośliny grochu są silniej porażane przez zgorzel siewek oraz są w większym stopniu uszkadzane przez oprzędziki. Ze względu na silniejsze wyleganie roślin, które ułatwia porażenie roślin przez choroby i szkodniki nie powinniśmy również uprawiać grochu po buraku cukrowym i ziemniaku.

Wiosenne prace uprawowe powinniśmy rozpocząć jak najwcześniej

Celem uprawy przedsiewnej jest ograniczenie strat wody z gleby oraz stworzenie warunków do umieszczenia nasion na odpowiedniej głębokości. Rola powinna być bardzo dobrze wyrównana i wolna od kamieni, gdyż przed zbiorem groch zazwyczaj silnie wylega i na nierównym polu dochodzi do dużych strat nasion. Liczbę zabiegów agrotechnicznych najlepiej zredukować do minimum, aby nie opóźniać siewu grochu.

Groch wymaga gleby odchwaszczonej

Pomimo tego, że groch uprawiamy w wąskich międzyrzędziach, jest gatunkiem bardzo wrażliwym na zachwaszczenie wtórne. W związku z powyższym po zbiorze przedplonu powinniśmy zadbać o ograniczenie zasobności banku nasion w glebie wykonując pełny zestaw uprawek pożniwnych, a po siewie grochu od razu rozpocząć chemiczną walkę z chwastami

Opóźnienie siewu skraca wegetacje i obniża plon

Groch wysiewamy możliwie wcześnie, zaraz po obeschnięciu gleby po zimie (nawet druga połowa marca). Wcześniejszy siew powoduje, że kiełkowanie nasion przypada na niższe temperatury, które zapewniają właściwy przebieg jarowizacji, w wyniku której rośliny wcześniej i obficie kwitną, a także równomierniej dojrzewają. Groch kiełkuje już w temperaturze 2°C. Wcześnie zasiany wytrzymuje przymrozki do -7°C, a przykryty śniegiem krótkotrwały spadek temperatury do -11°C. Wczesny termin siewu niesie jednak za sobą pewne zagrożenia. Po zimie gleba ma zazwyczaj zbyt dużą wilgotność, która może spowodować zaskorupienie powierzchni i utrudnić roślinom wschody.

Do prawidłowego rozwoju grochu niezbędny jest fosfor i potas, azot niekoniecznie

Fosfor i potas stwarzają dobre warunki do prawidłowego współżycia roślin z bakteriami brodawkowymi. Ich obecność przyspiesza wschody i skraca okres wegetacji grochu, ponadto fosfor wpływa korzystnie na wcześniejsze i równomierne dojrzewanie roślin. Na glebach ciężkich i średnich nawozy fosforowo-potasowe powinniśmy zastosować jesienią po zbiorze przedplonu i przykryć 10‑20 cm warstwą gleby. Na glebach lżejszych (ryzyko wymycia potasu) oraz zakwaszonych (przechodzenie fosforu w formy niedostępne) nawożenie tymi składnikami najlepiej wykonać wiosną przed siewem grochu. Przeciętne dawki nawożenia fosforowo-potasowego to: 70‑80 kg P₂O₅/ha i 80‑100 kg K₂O/ha. Jednak pamiętajmy, że wielkość dawek fosforu i potasu powinna zależeć od zasobności gleby, którą powinniśmy uwzględnić przy nawożeniu tymi pierwiastkami. Do przedsiewnego nawożenia grochu najlepiej wykorzystać nawozy kompleksowe m.in. POLIFOSKI^® (PETROPLON, PLUS, 5, KRZEM lub 6), które zabezpieczą rośliny w niezbędne składniki pokarmowe. Na glebach żyznych i dobrze uwilgotnionych nie ma potrzeby stosowania azotu, gdyż młode rośliny do czasu rozpoczęcia symbiozy skorzystają z glebowych zasobów tego składnika. Na glebach słabszych lub gdy przyorano dużo resztek pożniwnych (w tym słomy) możemy przedsiewnie zastosować azot w ilości 20‑30 kg/ha w tzw. dawce startowej, która korzystnie wpływa na wzrost roślin do czasu rozpoczęcia działalności bakterii brodawkowych. Z kolei na stanowiskach po zbożach z przyoraną słomą nawet do 60 kg N/ha. Pierwsze brodawki na korzeniach tworzą się dopiero w fazie 2‑4 liścia, dlatego w tym początkowym okresie rozwoju powinniśmy jednorazowo wesprzeć rośliny szybkodziałającym azotem mineralnym (najlepiej saletrą amonową, saletrzakiem, azotem z siarką – np. Saletrosanem 30), a nie mocznikiem czy RSM.

Groch korzystnie reaguje na nawożenie mikroskładnikami

Groch wykazuje zwiększone zapotrzebowanie na molibden, żelazo, kobalt, miedź i bor. Molibden i żelazo wchodzą w skład nitrogenazy, enzymu, który posiada zdolność wiązania azotu atmosferycznego, bor jest niezbędny do powstawania wiązek przewodzących w brodawkach korzeniowych, a kobalt jest składnikiem wit. B12, która bierze udział w syntezie hemu. Jeżeli nie dostarczymy tych składników to roślina nie będzie mogła odżywiać bakterii brodawkowych, a zjawisko symbiozy zmieni się w pasożytnictwo. Mikroskładniki możemy dostarczyć roślinom doglebowo (np. w POLIFOSCE^® TYTAN, która oprócz fosforu i potasu w swoim składzie zawiera także 0,5% żelaza), ale najprościej i najłatwiej dostarczyć je roślinom w formie dolistnej, na początku pąkowania.

Groch możemy siać głębiej

Nasiona grochu powinny charakteryzować się wysoką zdolnością kiełkowania i dobrą zdrowotnością. Optymalna głębokość siewu grochu na glebach cięższych wynosi 6 cm, a na lżejszych 8 cm. Możliwość tak głębokiego siewu spowodowana jest wysoką masą 1000 nasion, która zazwyczaj mieści się w granicach 180‑250 g.

Nie rezygnujmy z zaprawiania

W latach, w których zbiór nasion siewnych grochu przebiegał w niesprzyjających warunkach atmosferycznych nasiona mogą mieć obniżony wigor i mogą być porażone przez grzyby. Dlatego przed wysiewem nie zapomnijmy o zaprawieniu nasion. Ponadto, jeżeli nie uprawialiśmy grochu na danym polu dłużej niż 5 lat nasiona powinniśmy zaszczepić preparatem zawierającym bakterie brodawkowe Rhizobium leguminosarum (nitragina). Użycie szczepionki jest także wskazane, jeżeli groch będziemy uprawiać na glebie zakwaszonej.

Pamiętajmy, ze każda nasza decyzja, każde nasze działanie powinno prowadzić do stworzenia takich warunków wzrostu i rozwoju dla roślin, aby mogły one w pełni wykorzystać swój potencjał biologiczny, a wówczas odwdzięczą się wysokim plonem.