POLIFOSKA

Pierwsza dawka azotu w zbożach ozimych ma za zadanie ułatwić roślinom start oraz wspomóc ich regenerację po zimie. Dzięki niej mamy możliwość wzmocnić słabsze pędy lub zredukować nadmierną ilość najsłabszych rozgałęzień, co wpłynie na wyższe plonowanie zbóż.

Sprawdź „co słychać” w łanach zbóż? – czyli zlustruj plantację

Obecnie plantacje zbóż ozimych wymagają dokładnej lustracji oraz oceny stanu po zimie. Tegoroczna zima była łagodna, stąd praktycznie na całym terenie kraju oziminy nie wymarzły, a temperatury obecnie panujące wskazują na wznowienie wegetacji. Na plantacjach zbóż ozimych nie widać strat w obsadzie, lub są one niewielkie. Po wnikliwej ocenie stanu plantacji oraz kondycji roślin po zimie musimy dobrać odpowiednią strategię odnośnie dawki oraz terminu nawożenia azotem.

Azot w zależności od sytuacji na polu

Oględziny pól ozimin pozwolą szacunkowo określić ile azotu rośliny mogły pobrać w okresie jesieni oraz ile azotu powinniśmy im dostarczyć w dawce startowej wiosną. Będzie to widoczne po wcześniej sianych i rozkrzewionych już w okresie jesieni łanach, bądź późno sianych rzadkich i słabych plantacjach (siew po burakach cukrowych). W zależności od sytuacji na polu dawka startowa może być równocześnie dawką regeneracyjną dla roślin jak i wzmacniającą i stymulującą efektywniejsze uwalnianie się azotu z gleby. Jeśli chcemy na plantacjach wysiewanych w terminie optymalnym dla zbóż (IX, początek X) jedynie podtrzymać obsadę roślin (bez strat po zimie) oraz wspomóc je na starcie możemy zastosować w pierwszej dawce mniejsze ilości azotu tj. 30‑40 kg N/ha, natomiast na plantacjach z później wysiewanych (X-XI) dawkę powinniśmy zwiększyć do 50‑70 kg N/ha. Dawki wyższe przekraczające 80 kg N/ha stosujemy tylko w przypadku, gdy chcemy silnie pobudzić rozkrzewianie się roślin.

Pamiętajmy, że Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 czerwca 2018 r. dotyczące „Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu” nakłada obowiązek opracowywania planu nawożenia azotem lub respektowania maksymalnych ilości azotu działającego.

Badanie azotu mineralnego (Nmin)

Znając zawartość azotu mineralnego Nmin w glebie mamy możliwość wprowadzenia korekty wiosennej dawki nawozu azotowego. Zastosowanie pierwszej dawki azotu w uprawie zbóż ma za zadanie pobudzenie roślin do krzewienia, wykształcenie dużej liczby kłosów oraz optymalnej obsady źdźbeł kłosonośnych. Ze względu na to, że azot jest bardzo ruchliwym składnikiem i ulega w glebie ciągłym przemianom, wynik analizy Nmin należy wykorzystać jak najszybciej. W celu przeprowadzenia korekty planowanego nawożenia azotem możemy skorzystać z poniższej tabeli.

Tabela 1. Ocena zawartości Nmin (kg/ha) w glebie do głębokości 60 

Kategoria agronomiczna gleby

Zawartość Nmin w kg N/ha

bardzo niska

niska

średnia

wysoka

bardzo wysoka

Bardzo lekko

do 30

31 - 50

51 - 70

71 – 90

powyżej 90

Lekka

do 40

41 - 60

61 - 80

81 – 100

powyżej 100

Średnia i ciężka

do 50

51 - 70

71 - 90

91 - 100

powyżej 100

Źródło: Ocena zawartości Nmin (kg/ha) w glebie do głębokości 60 cm (IUNG-PIB)

 Jak odczytać dane z tabeli?

  1. Jeśli z otrzymanych z laboratorium wyników odczytamy, że zawartość Nmin jest średnia wówczas planowana dawka azotu pozostaje bez zmian.
  2. Jeśli zawartość Nmin jest wysoka lub bardzo wysoka to planowaną dawkę możemy zmniejszyć. Wówczas od wartości Nmin z gleby odejmujemy górną granicę średniej zawartości azotu dla danej gleby np. na polu o glebie średniej Nmin wynosi 110 kg N/ha – 90 kg = 20 kg N/ha. Czyli nawożenie azotowe możemy zmniejszyć o 20 kg N/ha
  3. Jeśli z kolei mamy gleby o bardzo niskiej lub niskiej zawartości Nmin zalecaną dawkę azotu należy zwiększyć o różnicę pomiędzy dolną granicą zawartości średniej i ilością Nmin. Przykładowo: w glebie lekkiej Nmin = 35 kg N/ha, więc 61 kg – 35 kg N/ha = 26 kg N/ha.

Forma azotu w nawozach

Ustalenie wielkości pierwszej dawki azotu jest sprawą najistotniejszą, jednak nie bez znaczenia jest forma w jakiej podamy azot na start roślinom. Forma azotanowa, zwana również saletrzaną ma największy wpływ na poziom hormonów, które regulują rozkrzewienie się roślin, dlatego polecana jest szczególnie na plantacje słabsze wymagające regeneracji po zimie oraz dokrzewienia. Forma ta jest zawarta w nawozach tj. saletra amonowa. Dzięki zastosowaniu tej formy azotu rośliny mają możliwość wytworzenia większej ilości rozgałęzień bocznych, przez co zwiększają masę nadziemną i podziemną. Forma ta wpływa również na szybszy wzrost roślin oraz lepsze uwodnienie komórek, co może źle wróżyć plantacjom, gdy pojawią się silne wiosenne przymrozki oraz wysmalające rośliny silne wiatry.

Kolejną formą azotu jest forma amonowa zawarta w nawozach tj. saletrzak, którą poleca się zastosować na silnych plantacjach, na których nie wystąpiły straty po zimie. Azot zawarty w tej formie nie wpływa na zwiększenie liczby źdźbeł, lecz zapobiega ich redukcji. W stosunku do formy azotanowej jest wolniej pobierana przez rośliny, sprzyja rozwojowi systemu korzeniowego oraz stymuluje pobieranie fosforu, siarki i boru. Jest ona sorbowana przez kompleks sorpcyjny i wiązana w glebie.

Ostatnią formą jest forma amidowa, która nie wpływa bezpośrednio na stymulowanie roślin do rozwoju. Aby mogła być pobierana przez system korzeniowy roślin, musi przejść przemiany - hydrolizę do formy amonowej i nitryfikację do azotanowej (saletrzanej), co wymaga czasu oraz odpowiedniej temperatury. Tą formę zawiera mocznik.pl, który może być stosowany wiosną, ponieważ nie rozhartowuje roślin. Decydując się na stosowanie mocznika wczesną wiosną musimy mieć jednak świadomość, że w niskich temperaturach działa wolno oraz powinien być stosowany na dobrze rozkrzewione, silne plantacje. Ta forma azotu charakteryzuje się najniższym ryzykiem akumulacji azotanów w roślinie oraz powoduje najmniejsze zasolenie gleby.

Warunki wykonania zabiegu nawożenia również ważne

Niekorzystnym zjawiskiem podczas stosowania pierwszej dawki azotu może być nadmiernie zbita gleba, zastoiska wody lub rozjechane koleiny. Zabieg nawożenia musi być wykonany w takich warunkach glebowych i pogodowych, aby tego uniknąć. Najlepiej skorzystać z porannych przymrozków, jeśli oczywiście wystąpią. Zabrania się stosowania nawozów na glebach zalanych wodą, przykrytych śniegiem, zamarzniętych do głębokości 30 cm oraz podczas opadów deszczu.

Oceń poradę

© 2014-2024 Grupa Azoty Police | Created by Empressia
polifoska.pl