Obecnie mamy przed sobą nawożenie drugą dawką azotu oraz uzupełnienie niezbędnych mikroskładników w dokarmianiu dolistnym buraka cukrowego. Zbilansowane nawożenie zarówno doglebowe jak i dolistne to podstawa uzyskania zadowalającego plonu o dobrej jakości, które aplikowane w odpowiednim terminie jest kluczem do osiągnięcia sukcesu w uprawie tej rośliny.

Nawożenie buraka cukrowego poprzez liście

Dokarmianie dolistne buraka cukrowego jest uważane za standardowy zabieg uzupełniający nawożenie doglebowe. Zabieg ten wpływa nie tyko na zwiększenie plonu korzeni i zawartości w nich cukru, ale także zwiększa odporność roślin na stresy biotyczne, jak np. susza lub okresowe przymrozki. Po opadach deszczu występujących w ubiegłym tygodniu rośliny buraka cukrowego stopniowo przyspieszają wegetację i potrzebują wzmocnienia w postaci dokarmiania dolistnego.

Bor – mikroskładnik, którego burak cukrowy potrzebuje najbardziej

Bor jest najbardziej deficytowym mikroskładnikiem w naszych glebach, a brak dostępności tego pierwiastka dla roślin buraka cukrowego jest często kluczowy. Nawożenie oraz rola boru ma istotne znacznie w tworzeniu ścian komórkowych, w gospodarce wodnej, a także syntezie skrobi i cukru. Pierwiastek ten ma wpływ na wzmocnienie zawiązywania się i wykształcenia części generatywnych roślin oraz wywiera ogromny wpływ na przyszły potencjał plonowania. Braki boru mogą występować na glebach ubogich w wodę, niedawno wapnowanych, o odczynie obojętnym lub zasadowym. Najwięcej gleb ubogich w bor (aż 80‑90%) występuje w województwie podlaskim, zachodnio-pomorskim, kujawsko-pomorskim, wielkopolskim i świętokrzyskim. Niedobór tego pierwiastka zwłaszcza w okresie suszy glebowej, prowadzi do zgorzeli liści sercowych, obumierania stożka wzrostu wegetatywnego, a także zniekształceń i obumierania najmłodszych liści. Objawy niedoboru boru powodują że liście sercowe są małe, z czasem czarnieją i obumierają. Na ogonkach liściowych z kolei widnieją brązowe, nekrotyczne plamy. Stare liście więdną żółkną i obumierają, z kolei głowa korzenia czernieje i pęka. W skrajnych przypadkach niedożywienie borem może doprowadzić do spadku plonu korzeni nawet o 50%, a polaryzacji o 3‑4 %. Akumulacja boru przez buraki cukrowe przy plonie 70 t/ha w fazie dojrzałości technicznej wynosi około 560‑840 g/ha.

Niedobór manganu zwłaszcza na glebach o wysokim odczynie

Mangan jest drugim najważniejszym mikroskładnikiem w gospodarce żywieniowej buraka, który ma duże potrzeby pokarmowe odnośnie tego pierwiastka. Mangan uaktywnia liczne enzymy pełniąc wszechstronną funkcję w procesie przetwarzania materii, fotosyntezy i powstawaniu chlorofilu. Jest on jednym z kluczowych pierwiastków w uprawie tej rośliny, ponieważ wpływa na prawidłowy wzrost i rozwój buraka, w tym na przemiany azotu w roślinie. Wspomaga również odporność roślin na choroby. Potrzeba nawożenia manganem wynika również z jego niskiej dostępności dla roślin w warunkach wysokiego odczynu gleby – przy pH powyżej 6,5 pierwiastek ten staje się nieprzyswajalny da roślin. Objawy niedoboru manganu na roślinach buraka można zaobserwować bardzo rzadko. Głównie są widoczne na glebach o wysokim odczynie, świeżo zwapnowanych, na młodych liściach w postaci pojawiających się na blaszkach liściowych charakterystycznych małych plamek o zabarwieniu cytrynowożółtym, przy czym nerwy liści pozostają żółte. Liście podnoszą się wówczas do góry i są bardziej usztywnione.

Jedna, dwie, a może trzy aplikacje nawozów dolistnych

Z powodu niskiej mobilności mikroskładników w roślinie (zwłaszcza boru) zabieg nawożenia dolistnego należy rozłożyć w czasie i stosować umiarkowane dawki, najlepiej po 100 g boru/ha oraz 200 g manganu w formie chelatu. W tym celu stosuje się zabiegi prewencyjne, ponieważ interwencja dopiero po wizualnym rozpoznaniu niedożywienia jest działaniem spóźnionym, które nie zapobiegnie stratom, ale tylko je ograniczy. Dokarmianie zaleca się przeprowadzić przynajmniej w dwóch, a nawet trzech terminach. Pierwszy zabieg należy wykonać, gdy buraki cukrowe znajdują się w fazie 4‑6 liści właściwych (BBCH 14‑16), drugi zabieg w chwili, gdy buraki zakryją międzyrzędzia, czyli w fazie BBCH 32‑39. Przy dużym niedoborze, trzecią dawkę dokarmiania dolistnego możemy połączyć z zabiegiem fungicydowym przeciwko chwościkowi buraka. Wszystkie mikroskładniki oprócz boru, są dostępne w nawozach głównie w formie chelatów lub siarczanów. Chelaty mają tą zaletę, że są bardziej efektywne i pobierane kilkukrotnie szybciej niż inne formy, a także dobrze komponują się w zabiegach łączonych ze środkami ochrony roślin.

Mocznik i siarczan magnezu dolistnie dostraczą roślinom azot, siarkę i magnez

W przypadku niedoboru wilgoci w glebie możemy dokarmić buraki dolistnie mocznikiem.pl^® oraz siarczanem magnezu, które pozytywnie wpłyną na dynamiczny rozwój roślin oraz na przyswajalność innych mikroskładników.

Należy jednak uważać aby nie przesadzić ze stężeniem cieczy roboczej. Zaleca się sporządzenie roztworu mocznika o stężeniu 5‑6% (5‑6 kg mocznika na 100 litrów wody) oraz siarczanu magnezu o stężeniu 5 % (5 kg siarczanu na 100 l wody). Zabieg można wykonać kilkakrotnie w ciągu sezonu, począwszy od 3‑6 par liści, aż do 2 tygodni po zwarciu międzyrzędzi. Nie należy stosować mocznika w warunkach silnego nasłonecznienia (możliwość poparzenia liści). Najlepiej jest wykonać zabieg wieczorem. Oprysk ten można łączyć z aplikacją nawozów mikroskładnikowych zawierających także bor i mangan. Burak cukrowy reaguje dobrze także na nawożenie miedzią i cynkiem.

Druga, pogłówna część azotu

Azot, jest pierwiastkiem, który ma największy wpływ na plon i jakość buraka. Rośliny, którym brakuje azotu charakteryzują się słabym tempem wzrostu, bladozielonymi lub żółtymi liśćmi z powodu braku chlorofilu i zaburzeń z powodu braku wzrostu liści. Pierwsza część azotu została już wysiana przedsiewnie, natomiast druga część - dawka pogłówna, powinna być podana kiedy buraki osiągną fazę od 2 do 4 rozwiniętych par liści do początku zakrycia międzyrzędzi. Należy ją wysiać bezwzględnie w tych fazach rozwojowych, ponieważ azot dostarczony w późniejszym terminie (do końca pierwszej połowy czerwca) będzie pobudzać wzrost liści zamiast korzeni, co w efekcie obniży masę i jakość surowca. Drugą część azotu zaleca się wysiać w ilości nie większej niż 50 kg N/ha (zazwyczaj dawka mieści się w przedziale 30‑50 kg N/ha). Najbardziej popularnym nawozem stosowanym pogłównie w burakach cukrowych jest saletra amonowa, ponieważ zawiera ona najszybciej i najlepiej pobieraną saletrzaną formę azotu. Poleca się również stosowanie azotu w formie roztworu saletrzano-mocznikowego (RSM), jednak nawóz ten należy zastosować na suche i zdrowe rośliny. Nie wolno stosować RSM w trakcie bardzo wysokich temperatur oraz bezpośrednio po opadach deszczu.