Przed nami nowy sezon wegetacyjny oraz siewy zbóż jarych. Warto więc zaplanować strategię nawożenia form jarych pszenicy, owsa i jęczmienia fosforem i potasem.

Uprawa zbóż jarych nie należy do łatwych, gdyż coraz częściej zaraz po siewie rośliny narażone są na występującą suszę glebową ograniczającą dobre warunki do rozwoju systemu korzeniowego oraz dobrego krzewienia się. Stąd rośliny jare powinny być wysiewane możliwie jak najwcześniej. Ma to istotne znaczenie dla uzyskania wysokich plonów ziarna, gdyż rośliny jare potrzebują odpowiedniego czasu do rozwoju i wytworzenia zadowalającego plonu.

Zboża jare wymagają zbilansowanego nawożenia przedsiewnego fosforem i potasem. Składniki te mogą być stosowane w okresie  jesiennym „pod pług” oraz wczesną wiosną przed zabiegami przygotowującymi glebę do siewu roślin. Nieodpowiednio zbilansowane nawożenie pogarsza kondycję roślin, a także powoduje znaczny spadek plonu ziarna oraz obniżenie jego wartości technologicznej.

Fosfor i potas niezbędne w nawożeniu zbóż jarych

W sytuacji wiosennych deficytów wody w glebie niezwykle istotną kwestią jest wybór strategii nawożenia, gdyż dobre odżywienie zbóż jarych na początku wegetacji umożliwia im energiczny rozwój. Zastosowanie przedsiewnie wieloskładnikowych nawozów fosforowo-potasowych pod uprawę zbóż jarych  wpływa na szereg czynników kształtujących przyszły plon ziarna. Aplikacja przedsiewna fosforu zapobiega ujemnym skutkom wysokich dawek azotu (ogranicza akumulowanie szkodliwych form azotu w roślinach), odpowiada za prawidłowy wzrost i rozwój systemu korzeniowego, zwiększając tym samym odporność roślin na niską temperaturę, suszę, choroby i wyleganie. Z kolei zastosowanie potasu pobudza krzewienie, poprawia reakcję roślin na nawożenie azotem oraz kontroluje gospodarkę wodną w roślinie, ogranicza straty wody w roślinie, wzmaga jej pobieranie i magazynowanie.

Wymagająca pszenica jara

Popularność uprawy pszenicy jarej jest dużo mniejsza niż pszenicy ozimej. Wynika to z faktu, że plonuje niżej niż forma ozima, lecz jest ona zbożem umożliwiającym produkcję ziarna o wysokich parametrach jakościowych. Gatunek ten jest jednak bardzo wymagający odnośnie nawożenia.

Dobry start pszenicy jarej oraz szybki wiosenny rozwój zagwarantuje nam tylko dobrze zaplanowane i zbilansowane nawożenie. Pszenica jara lubi gleby o uregulowanym odczynie, zasobne w składniki pokarmowe. Z plonem 1 t ziarna i odpowiednią ilością słomy przeciętnie pobiera: 2830 kg azotu (N), 12 kg fosforu (P₂O₅), 22 kg potasu (K₂O), 6 kg wapnia (CaO), 4 kg magnezu (MgO), 3,5 kg siarki (S) lub w przeliczeniu na SO₃– 9 kg oraz 5,5 g boru (B), 8,5 g miedzi (Cu), 360 g żelaza (Fe), 110 g manganu (Mn), 0,7 g molibdenu (Mo) i 70 g cynku (Zn). Z kolei optymalne pH gleby dla tego gatunku waga się od 5,5 do 6,5.

Czym nawozić?

Pszenica jara jest średnio wrażliwa na niedobór fosforu i potasu. Prawidłowe nawożenie fosforem i potasem nie ma tak zasadniczego wpływu na wyróżniki jakościowe ziarna jak azot, lecz ma wpływ na zwiększenie odporności roślin na choroby, niedobory wody i wyleganie. Co prawda nawożenie fosforem i potasem najlepiej jest wykonać jesienią, jednak ze względów ekonomicznych często przeprowadzamy je wiosną. Nawozy wieloskładnikowe tj. POLIFOSKA 5, POLIFOSKA 6, POLIFOSKA 8, POLIFOSKA KRZEM, POLIFOSKA TYTAN, POLIFOSKA PETROPLON, POLIFOSKA PLUS, POLIFOSKA START  możemy stosować pod wiosenne uprawki przedsiewne, na 714 dni przed siewem pszenicy. Nawożenie fosforem i potasem będzie najbardziej efektywne jeśli nawozy zostaną dobrze wymieszane z 1020 cm warstwą gleby.

Owies lubi fosfor i potas

W przeciwieństwie do pszenicy jarej rośliny owsa jarego są bardzo wrażliwe na niedobór fosforu i potasu, dlatego, aby osiągnąć wysokie plony w uprawie owsa musimy pomyśleć o wprowadzeniu tych pierwiastków jeszcze przed siewem. Niedobór fosforu i potasu ma niekorzystny wpływ na wzrost i rozwój owsa, powoduje ograniczenie potencjału plonotwórczego wysianej odmiany oraz zwiększa jej podatność na wyleganie i występowanie patogenów chorobotwórczych

 Owies z plonem 1 t ziarna i odpowiednią ilością słomy przeciętnie pobiera: 25 - 29 kg azotu, 13 kg fosforu, 32 kg potasu, 10 kg wapnia, 5 kg magnezu, 4 kg siarki (w przeliczeniu na SO₃ – 10 kg) oraz 7 g boru, 9 g miedzi, 250 g żelaza, 240 g manganu, 0,9 g molibdenu i 95 g cynku. Wysokość nawożenia mineralnego jak w przypadku wszystkich gatunków roślin zależna jest od przedplonu, zasobności gleby i przewidywanego plonu. Na glebach o niskiej zasobności w fosfor i potas zaleca się wysiać 60  80 kg P₂O₅ i 130  160 kg K₂O/ha, lecz jeżeli na danym stanowisku regularnie stosowany był obornik, dawki możemy zmniejszyć o 10  20 kg dla P₂O₅ i 40 kg dla K₂O. Na glebach o wysokiej zasobności wystarczy wysiać niewielkie ilości fosforu i potasu, to jest 10  40 kg P₂O₅/ha i 30  50 kg K₂O/ha.

Jakie nawozy zastosować pod owies?

W nawożeniu owsa bardzo dobre wyniki uzyskuje się po zastosowaniu typowych nawozów wieloskładnikowych, przeznaczonych do nawożenia zbóż jarych tj. POLIFOSKA 5, POLIFOSKA 6, POLIFOSKA TYTAN, POLIFOSKA KRZEM lub POLIDAP. Nawozy te zaleca się stosować pod orkę zimową, natomiast na glebach bardzo lekkich - wiosną  na 7 – 14 dni przed siewem ziarna i wymieszać z 10 – 20 cm warstwą gleby, aby zapewnić dostępność składników pokarmowych w przypadku przeschnięcia jej górnej warstwy.

Owies jest też wrażliwy na niedobór magnezu, dlatego na glebach lżejszych zaleca się stosowanie nawozów zawierających ten pierwiastek, tj. POLIFOSKA 21, POLIFOSKA 5, POLIFOSKA PETROPLON.

P i K polepszają jakość technologiczną ziarna jęczmienia

Jęczmień jary jest istotną rośliną pastewną z uwagi na wyjątkowe parametry żywieniowe. Jest to zboże o krótkim okresie wegetacji. Ma dość duże wymagania glebowe, głównie ze względu na stosunkowo słabo rozwinięty system korzeniowy, jest też bardzo wrażliwy na kwaśny odczyn gleby. Wysokie plony jęczmienia jarego można osiągnąć jedynie na  glebach zasobnych, o dobrej kulturze, przy zastosowaniu zrównoważonego nawożenia.

Zbilansowane nawożenie takimi pierwiastkami jak fosfor i potas ma bardzo duże znaczenie zwłaszcza w uprawie jęczmienia na cele browarne, gdyż polepsza jakość technologiczną ziarna. Fosfor oddziałuje na dobre wykształcenie ziarna i zmniejsza procentowy udział łuski, natomiast potas polepsza zabarwienie ziarna.

 Jęczmień jary z plonem 1 tony ziarna i odpowiednią ilością słomy przeciętnie pobiera: 25 kg N (odmiany browarne 20 kg N), 11 kg fosforu (P₂O₅), 22‑26 kg potasu (K₂O), 3‑4 kg wapnia (CaO), 3‑4 kg magnezu (MgO), 9 kg siarki (SO₃) oraz 5 g boru (B), 9 g miedzi (Cu), 260 g żelaza (Fe), 70 g manganu (Mn), 0,7 g molibdenu (Mo) i 60 g cynku (Zn). 

Nawozić 7‑14 dni przed siewem nasion

Do nawożenia przedsiewnego jęczmienia jarego, zarówno plantacji przeznaczonych na cele paszowe, jak również browarne, mogą być wykorzystywane nawozy wieloskładnikowe zawierające obok fosforu i potasu także azot, czyli np. POLIFOSKA 5, POLIFOSKA 6, POLIFOSKA 8, POLIFOSKA KRZEM, POLIDAP. Nawożenie fosforem i potasem należy przeprowadzić jesienią „pod pług”, natomiast na glebach lżejszych zabieg ten można przesunąć na okres wiosny. Podobnie jak w przypadku nawożenia przedsiewnego fosforem i potasem pszenicy jarej i owsa, nawozy fosforowe i potasowe są efektywnie wykorzystywane, gdy są wymieszane z glebą na głębokość 10‑20 cm (najlepiej stosować je pod orkę jesienną lub wiosenne uprawki przedsiewne, na 7‑14 dni przed siewem). Wysokość dawek fosforu i potasu zależy od zasobności gleby, przedplonu i wysokości uzyskiwanych plonów.