Prowadząc plantację pszenicy ozimej musimy pamiętać, że plon ziarna kształtuje się w całym okresie wegetacji. Dlatego, od samego początku powinniśmy zadbać o prawidłowy rozwój roślin oraz ich odżywienie w okresie jesiennym, gdyż w tym czasie rośliny budują fundament pod przyszły plon.

Prawidłowy rozwój systemu korzeniowego

Roślina pszenicy powinna wytworzyć jesienią rozbudowany system korzeniowy, warto więc zadbać o jego prawidłowe odżywienie. Pszenica ozima, która została wysiana w optymalnym terminie w sprzyjających do prawidłowego rozwoju warunkach, powinna przed zimowym spoczynkiem wytworzyć zaczątki 23 źdźbeł. Wówczas roślina wchodząca w zimowanie w fazie początku krzewienia ma rozbudowany system korzeniowy, co rokuje prawidłowe pobieranie większych ilości składników pokarmowych wiosną, łatwiejszy dostęp do wody w glebie, większą tolerancję na stresy wodne wywołane niedoborem wody, dobre przezimowanie, szybszy start podczas wiosennej wegetacji. Od dobrego rozkrzewienia się roślin już jesienią zależy przyszły plon pszenicy, ponieważ wtedy zachodzi proces różnicowania elementów kłosa, czyli programowany jest plon ziarna. Taka sytuacja będzie dotyczyła tylko roślin odpowiednio  odżywionych już na starcie, przede wszystkim takimi pierwiastkami jak fosfor i potas.

Dobrze odżywiona glebą to podstawa

Pszenica ozima powinna być prawidłowo odżywiona już od samego początku wegetacji, aby móc zbudować fundament pod przyszły plon. Dlatego od samego początku powinniśmy zadbać o odpowiednie zaopatrzenie gleby w kluczowe pierwiastki tj. fosfor i potas oraz w drugiej kolejności w azot, magnez i siarkę. Zapewni to roślinom zbudowanie silnego systemu korzeniowego, co z kolei przełoży się na prawidłowy rozwój i odżywienie roślin przed zimą. Pszenica ozima jest szczególnie wrażliwa na niedobór fosforu i średnio wrażliwa na niedobór potasu. Wprowadzenie tych pierwiastków do gleby w postaci nawozów wieloskładnikowych tj. POLIFOSKA KRZEM, POLIFOSKA 6, POLIFOSKA 8, POLIDAP w okresie jesiennym, pozwoli uzupełnić zapasy glebowe w przyswajalne składniki do poziomu, który zagwarantuje odpowiednią ich dostępność w okresie wiosennej wegetacji. 

Nawożenie fosforowo-potasowe …

… powinno być przeprowadzone w oparciu o bilans, uwzględniający potrzeby pokarmowe pszenicy, zasobność gleby w przyswajalne formy fosforu i potasu, warunki pobierania tych składników z gleby (struktura gleby, występowanie warstw zagęszczonych, podeszwa płużna, odczyn gleby itp.), wartość nawozową resztek pożniwnych, słomy, gnojowicy lub innych nawozów naturalnych i organicznych jeżeli zostały wprowadzone do gleby, wyliczenie dawki nawozu, wybór nawozu oraz terminu jego stosowania.

Potrzeby pokarmowe pszenicy ozimej

Przystępując do określenia ilości wprowadzanych pierwiastków w pierwszej kolejności należy oszacować potrzeby pokarmowe roślin, gdyż jest to podstawą do racjonalnego nawożenia pszenicy ozimej. Dla przykładu: pszenica ozima na wytworzenie 1 tony plonu ziarna wraz z odpowiednim plonem ubocznym (słoma) pobiera przeciętnie 27 kg azotu (N), 10 kg fosforu (P₂O₅), 20 kg potasu (K₂O), 5 kg magnezu (MgO), 5 kg wapnia (CaO), 3,5 kg siarki (S). Zatem jeśli założymy, że chcemy uzyskać 80 dt/ha plonu ziarna wraz z odpowiednim plonem ubocznym (słoma) pszenica musi pobrać średnio 184 kg N, 80 kg P₂O₅, 160 kg K₂O i 40 kg MgO. Po określeniu zapotrzebowania pszenicy na składniki pokarmowe należy rozważyć ich dostępność z gleby wynikającą z jej zasobności (wyniki analizy próbek glebowych), ilości składników, które uwolnią się z przyoranych resztek pożniwnych oraz warunki ich pobierania przez rośliny. Pamiętajmy, że zboża powinny być uprawiane na glebach o średniej zasobności w przyswajalny fosfor i potas. Jeśli wyniki analizy glebowej wykażą, że gleba cechuje się niską zasobnością w przyswajalne składniki pokarmowe należy zwiększyć nawożenie w celu pokrycia potrzeb pokarmowych oraz podniesienia zasobności gleby do wartości średnich.

Przy czym warto mieć na uwadze, że potrzeby pokarmowe pszenicy w okresie jesiennym są stosunkowo nieduże. Dlatego przed siewem należy dokładnie zbilansować i wyliczyć dawkę nawozów, pamiętając, żeby nie przesadzić z ilością magnezu i siarki, zwłaszcza gdy znajdują się one w nawozach w formach szybko dostępnych dla roślin. Jest to istotne, gdyż formy te mogą szybko przemieszczać się w glebie, co ostatecznie może spowodować ich przedostanie się poza system korzeniowy młodych roślin w okresie jesienno-zimowym. Pierwiastki te najlepiej podać w nawozach późną jesienią przed spoczynkiem zimowym lub bardzo wczesną wiosną, jeszcze przed podaniem azotu. Przy czym, w przypadku, gdy gleba charakteryzuje się niską zasobnością w magnez, powinniśmy zastosować go w dwóch terminach: przed siewem w nawozach wieloskładnikowych POLIFOSKA zawierających ten pierwiastek oraz uzupełnić późną jesienią lub wczesną wiosną.

Azot ostrożnie

Do nawożenia azotem pszenicy ozimej w okresie jesiennym należy podjeść ostrożnie, gdyż potrzeby pokarmowe pszenicy ozimej w tym okresie względem tego plonotwórczego pierwiastka są niewielkie. Zbyt wysokie dawki przyczynią się do słabszej rozbudowy systemu korzeniowego, który będzie płytszy. Poza tym poprzez wyższe uwodnienie soku komórkowego, w komórkach tkanek obniży się zimotrwałość roślin. Są zatem sytuacje, w których należy go podać, ale i takie, kiedy nie jest to konieczne. Nawożenie azotem pszenicy w niedużych dawkach, czyli około 20‑40 kg/ha jest uzasadnione w warunkach bardzo niskiej jego podaży w glebie, gdy jest słaba mineralizacja resztek pożniwnych wskutek niedoboru w glebie wody lub gdy podano za mało azotu na słomę oraz w przypadku, gdy siewy były opóźnione. Powinno się go podać przed uprawą przedsiewną stosując nawozy wieloskładnikowe typu POLIFOSKA, zawierające niewielki ilości azotu. Na plantacjach założonych w optymalnym terminie siewu rośliny będą korzystać z ilości azotu resztkowego, pozostałego z przyoranych resztek pożniwnych.