Zabiegi dokarmiania dolistnego są niezbędnym elementem prawidłowo prowadzonej agrotechniki pszenicy ozimej, zarówno jesienią jak i też wiosną. Są one często wykonywane interwencyjnie, lecz najpowszechniej zabiegi dokarmiania stosuje się profilaktycznie. Wynika to z dążenia przez producentów rolnych do uzyskania maksymalnie wysokich plonów oraz uprawy wysoko plonujących odmian. Dlaczego mikroskładniki są tak istotne dla roślin i które z nich są najważniejsze w uprawie pszenicy?

Niewłaściwie zbilansowane nawożenie pszenicy ozimej prowadzi do występowania niedoborów oraz wpływa na zmniejszenie odporności roślin uprawnych na stresy biotyczne i abiotyczne, co z kolei wpływa na obniżenie plonu i jego jakości. Ma to szczególne znaczenie w okresie wiosennej wegetacji, zwłaszcza w czasie występowania niekorzystnych warunków do pobrania składników pokarmowych z gleby przez system korzeniowy oraz w chwili działania wielu czynników stresowych, takich jak np. występowanie niskich temperatur w ostatnim okresie. I choć rośliny pobierają mikroskładniki w mniejszej ilości to pełnią one ważną rolę w ich rozwoju. Każdy pierwiastek pełni swoistą funkcję w roślinie, dlatego nie może zostać zastąpiony innym składnikiem.

Mikroskładniki podać w odpowiednym momencie

Zapotrzebowanie na poszczególne mikroskładniki jest zmienne w trakcie trwania sezonu wegetacyjnego, dlatego ważne jest, aby odpowiedni składnik pokarmowy był dostępny dla roślin w fazie krytycznego zapotrzebowania na ten składnik. W okresie wiosennym, szczególnie w fazie końca krzewienia/początku strzelania w źdźbło, pszenica ozima do intensywnego wzrostu i rozwoju potrzebuje niezbędnych mikroskładników. W tym okresie ich obecność ma bardzo duże znaczenie, gdyż wpływają one na przemiany azotu w roślinie, a także jakość ziarna.

Wprawdzie ostatnie ochłodzenie zatrzymało chwilowo wykonywanie wielu zabiegów na plantacjach, ale jak tylko się ociepli, konieczny będzie oprysk dokarmiania pszenicy ozimej, aby wspomóc rośliny zmęczone długą i chłodną wiosną za pomocą nawozów dolistnych, które dostarczą im odpowiednie mikroelementy tj. miedź, mangan, molibden, cynk, bor, żelazo. Oprysk należy wykonać, gdy większość roślin pszenicy na plantacji będzie w początku fazy strzelania w źdźbło, najlepiej w stadium BBCH 31 (pierwszego kolanka). Jak rozpoznać fazę 1. kolanka? Najlepiej rozcinając pęd główny na rozkrzewieniu pierwszego rzędu. Wówczas na przekroju poprzecznym widoczny będzie pierścień odrywający się od węzła krzewienia.

Kluczowe dla pszenicy mikroskładniki

Miedź jako najważniejszy mikroskładnik w uprawie pszenicy ozimej pełni ważną rolę w procesie fotosyntezy, reguluje podstawowe przemiany związków azotowych w roślinie, ma wpływ na budowę ścian komórkowych oraz tworzenie chlorofilu. Ponadto, dobre zaopatrzenie w ten pierwiastek zwiększa odporność na choroby i działanie niskich temperatur. Kolejnym ważnym pierwiastkiem dla pszenicy jest mangan, którego obecność w roślinie wpływa na wzrost ilości i jakości plonu oraz wzrost wartości odżywczej i technologicznej roślin. Mangan odpowiada za intensywność fotosyntezy, pobieranie i asymilację wielu składników pokarmowych, w tym azotu, syntezie białek oraz regulację stężenia hormonów w roślinie. Dla roślin pszenicy ważny jest również cynk, odpowiadający za regulację przemian fosforu w roślinie, przyswajalność i metabolizm azotu, poprawę zdolności kiełkowania ziarna, mrozoodporność roślin oraz ich odporność na suszę i choroby, zwiększenie zawartości i jakości białka i cukru w roślinie. Z kolei molibden bierze udział w metabolizmie azotu, syntezie chlorofilu i hormonów wzrostu oraz przemianach fosforu w roślinie. Ma wpływ na wzrost plonowania zbóż, zwiększenie mrozoodporności i odporności roślin na niekorzystne warunki atmosferyczne takie jak susza oraz na choroby. Ponadto oddziałuje korzystnie na zawartość cukrów i białka w ziarnie.

Chelaty najefektywniejsze

Niedobory pierwiastków możemy uzupełniać stosując nawozy dolistne jednoskładnikowe lub wieloskładnikowe. Przy wyborze nawozu warto kierować się nie tylko ceną produktu, ale również koncentracją składników zawartych w nawozie. Najszybciej i najefektywniej działają nawozy chelatowe - chelaty Cu, Zn, Mn, Fe są lepiej przyswajalne przez rośliny. Przy czym lepsze efekty plonotwórcze i lepszą przyswajalność składnika uzyskuje się wówczas, gdy tę samą ilość składnika wniesiemy w 2, bądź w 3 zabiegach, a nie w jednej skoncentrowanej dawce.

Azot w moczniku dolistnie

Pszenicę ozimą można dokarmiać dolistnie nawozami mikroelementowymi stosując je razem ze środkami ochrony roślin, o ile nie ma tego przeciwwskazań lub łącznie z wodnym roztworem mocznika.pl i siedmiowodnym siarczanem magnezu. Zastosowanie tych nawozów dolistnie korzystnie wpływa zarówno na pobieranie, jak i przyswajanie mikroskładników (siarka i magnez zwiększa efektywność nawożenia azotowego). W fazie strzelania w źdźbło zaleca się stężenie roztworu nie większe niż 12% (12 kg mocznika w 100 l wody), natomiast zalecane stężenie siedmiowodnego siarczanu magnezu powinno wynosić 5% (5 kg nawozu w 100 l wody).

Kilka zabiegów w jednym

Aplikacja nawozów dolistnych wraz z kilkoma innymi preparatami w jednym oprysku jest dobrym rozwiązaniem. Przy sporządzaniu mieszaniny zbiornikowej istotna jest także kolejność wprowadzania składników do cieczy roboczej. Aby przygotować bezpieczną i skuteczną mieszaninę zbiornikową, która nie uszkodzi roślin, w pierwszej kolejności powinniśmy zbiornik opryskiwacza do połowy objętości napełnić wodą. Następnie jeśli planujemy wykonać zabieg dokarmiania dolistnego mocznikiem wskazane jest wcześniejsze jego rozpuszczenie z wodą, np. w wiadrze. W momencie rozpuszczania mocznika następuje silne schładzanie wody, dlatego zaleca się, aby woda przed zabiegiem była nieco ogrzana. Z kolei dodatek siedmiowodnego siarczanu magnezu powoduje ogrzanie wody, co jest bardziej pożądanym zjawiskiem, więc jego roztwór powinniśmy wlać jako pierwszy.

Po dodaniu saszetek wodnorozpuszczalnych, mocznika i siarczanu magnezu należy dodawać kolejno:

1. formulacje WP (proszki) oraz WG (granulaty)
2. formulacje SC (koncentraty w postaci zawiesiny), CS (zawiesiny mikrokapsuł), OD (cząstki stałe w oleju), DC (koncentraty dyspergujące), SE (emulsje zawiesinowe)
3. formulacje SL (koncentraty rozpuszczone  w wodzie)
4. adiuwanty, oleje i inne formulacje pomocnicze
5. formulacje EW (emulsje oleju w wodzie), EC/EG (koncentraty do sporządzania emulsji
6. nawóz mikroskładnikowy – płynny lub wcześniej rozcieńczony.

Poszczególne preparaty najlepiej dodawać w odstępach 2 -5 minutowych, aby stężona substancja mogła równomiernie się rozłożyć. Ostatnim etapem jest uzupełnienie wody do pełnej objętości zbiornika opryskiwacza i obserwacja cieczy roboczej przez około 15 minut, w celu sprawdzenia czy nie doszło do niepożądanych reakcji.