Na dojrzewających obecnie kłosach żyta można zauważyć twarde, ciemne, brunatnofioletowe, rogalikowate twory zwane sklerocjami. Są to przetrwalniki grzyba wywołującego sporysz zbóż i traw. 

Rozwojowi sporyszu sprzyja duża wilgotność powietrza oraz długotrwałe kwitnienie żyta

W tym roku na plantacjach żyta można zaobserwować kłosy porażone sporyszem, który występuje zwłaszcza u roślin znajdujących się na obrzeżach pola. Obecność sporyszu ujawnia się zazwyczaj w latach, w których po okresach suszy przychodzą opady.

Charakterystyczne objawy

Pierwsze objawy choroby możemy zaobserwować na młodych kłosach podczas kwitnienia żyta, w postaci kropel miodowych zawierających zarodniki. Zwabione słodką wydzieliną owady zatrzymują się na kroplach i roznoszą zarodniki grzyba, porażając zdrowe kłosy i rozprzestrzeniając chorobę. Natomiast bardziej widoczne objawy występują w okresie dojrzewania żyta w postaci charakterystycznych sklerocji.

Trujące sklerocja grzyba

Choroba nie powoduje znacznych strat w plonie, ale dostające się do ziarna podczas żniw sklerocja mogą być przyczyną chorób zwierząt i ludzi. Zawierają one bowiem szkodliwe substancje, to jest  ergotoksyna, ergotamina i ergometryna, które zanieczyszczając mąkę i paszę mogąc powodować zatrucia. Jeśli na plantacji zauważymy występowanie choroby pozyskane z pola ziarno należy koniecznie oczyścić, np. na stołach grawitacyjnych.

Zwalczanie poprzez zapobieganie

Sporysz można ograniczyć jedynie metodami nie chemicznymi, to jest.:

• stosując prawidłowy płodozmian oraz przerwę w uprawie roślin zbożowych na tym samym polu,
• dokonując zakupu kwalifikowanego materiału siewnego, wolnego od rogalikowatych sklerocjów oraz dobór odmian mniej podatnych,
• wykonując staranną uprawę gleby poprzez dokładne rozdrabnianie i przyspieszenie mineralizacji resztek pożniwnych (przyorywanie, stosowanie azotu),
• wykonanie podorywki i głębokiej orki przykrywających sklerocja znajdujące się na polu.