W warunkach wilgotnej jesieni słoma w glebie zamiast rozkładać się zaczyna gnić. Na skutek tych procesów powstają kwasy organiczne (mrówkowy, octowy, propionowy, masłowy) oraz produkty hydrolizy lignin (kwas benzoesowy, salicylowy, syryngowy), które są silnie toksyczne, zwłaszcza dla systemu korzeniowego uprawianych w tym stanowisku roślin. Kwasy organiczne wykorzystywane są także przez bakterie redukujące siarczany do siarkowodoru, który ogranicza oddychanie roślin oraz bakterie redukujące azotany do gazowych form azotu powodując jego straty.

Przed nami trudny okres żniw, a zaraz po nim prace polowe rozpoczynające przygotowanie pól do zasiewu na nowy sezon wegetacyjny. W wielu gospodarstwach część areału przypadnie pod zasiewy rzepaku ozimego, którego uprawa nie należy do najłatwiejszych. Ważne jest odpowiednie prowadzenie plantacji już od samego początku.

Słoma obecnie jednym z cenniejszych źródeł materii organicznej w glebie. Zawiera duże ilości związków organicznych tj. celulozy, hemicelulozy czy ligniny, które przy pomocy bakterii i grzybów znajdujących się w glebie zmieniają się w związki próchniczne. Dodatkowo w trakcie jej rozkładu uwalniane są składniki pokarmowe niezbędne do rozwoju roślin. Dlatego tak ważne jest jej odpowiednie zagospodarowanie.

Zakwaszanie się gleb to proces ciągły, a rolnik ma ograniczony wpływ na jego przebieg. Jedynie stosując bardzo duże dawki nawozów naturalnych, głównie obornika, można spowolnić procesy zakwaszenia gleby. Przyczynami zakwaszania niezależnymi od rolnika to ciągłe wymywanie z nich wapnia i magnezu oraz kwaśne deszcze. Oczywiście zakwaszenie gleb przyspieszają także działania rolnika, bo z coraz większymi plonami roślin jest wywożenie więcej wapnia i magnezu. Największy wpływ na zakwaszanie ma jednak…

Przyczyny zakwaszenia gleb

Zakwaszanie się gleb to proces ciągły, a rolnik ma ograniczony wpływ na jego przebieg. Jedynie stosując bardzo duże dawki nawozów naturalnych, głównie obornika, można spowolnić procesy zakwaszenia gleby. Przyczynami zakwaszania niezależnymi od rolnika to ciągłe wymywanie z nich wapnia i magnezu oraz kwaśne deszcze. Oczywiście zakwaszenie gleb przyspieszają także działania rolnika, bo z coraz większymi plonami roślin jest wywożenie więcej wapnia i magnezu. Największy wpływ na zakwaszanie ma jednak stosowanie nawozów azotowych, a jeszcze bardziej nawozów z siarką. Na zneutralizowanie 1 kg stosowanej siarki (S) potrzeba minimum 2 kg CaO, natomiast na 1 kg stosowanego azotu potrzeba 1,0‑1,5 kg CaO. Dlatego tempo zakwaszenia gleb tak szybko wzrasta, a wapnowanie w wielu gospodarstwach jest bardzo małe, ba, nawet katastrofalnie małe.

Pamiętajmy, że corocznie straty wapnia w glebie wynoszą co najmniej 140 kg CaO z hektara, a w warunkach intensywnej uprawy i nawożenia, zwłaszcza azotem oraz w rejonach bardziej zanieczyszczonych – nawet powyżej 200 kg CaO/ha.

Pomiar odczynu gleby z płynem Helliga

Rośliny uprawne nie mają nadzwyczajnych wymagań względem odczynu - wymagają gleb o uregulowanym odczynie, optymalnym dla kategorii gleby.

W glebach kwaśnych, przy pH w 1 M KCl poniżej 4,0- 5,0 w zależności od gatunku rośliny następuje duże ograniczenie rozwoju systemu korzeniowego, szczególnie w pionie, a zredukowany i płytki system korzeniowy uniemożliwia prawidłowe pobranie wody i składników pokarmowych, nawet w warunkach prawidłowego nawożenia i dobrego uwilgotnienia gleby.

Rośliny o największych wymaganiach względem odczynu gleby: rzepak, jęczmień, burak.

Więcej o wapnowaniu za kilka dni na www.polifoska.pl

Na dojrzewających obecnie kłosach żyta można zauważyć twarde, ciemne, brunatnofioletowe, rogalikowate twory zwane sklerocjami. Są to przetrwalniki grzyba wywołującego sporysz zbóż i traw. 

Obecnie na większości plantacjach soja rozpoczyna kwitnienie. Jest to dobry moment na podanie nawozów azotowych, a także ponowne dokarmienie roślin mikroelementami.