Uprawa pszenicy jarej jest dużo mniej popularna niż pszenicy ozimej. Wynika to z faktu, że plonuje niżej niż forma ozima, lecz jest ona zbożem umożliwiającym produkcję ziarna o wysokich parametrach jakościowych. Gatunek ten jest jednak bardzo wymagający, i aby odnieść sukces w jego uprawie, musimy pamiętać o kilku ważnych aspektach.
Nawożenie przedsiewne fosforem i potasem
Ze względu na słabo wykształcony system korzeniowy nawożenie pszenicy jarej musi być odpowiednio zbilansowane. Prawidłowe nawożenie fosforem i potasem nie ma tak zasadniczego wpływu na wyróżniki jakościowe ziarna jak azot, lecz ma wpływ na zwiększenie odporności roślin na choroby, niedobory wody i wyleganie. Co prawda nawożenie fosforem i potasem najlepiej jest wykonać jesienią, jednak ze względów ekonomicznych często przeprowadzamy je wiosną. Nawozy wieloskładnikowe tj. POLIFOSKA®5, POLIFOSKA®6, POLIFOSKA®8, POLIDAP®, POLIFOSKA®KRZEM, POLIFOSKA®TYTAN możemy stosować pod wiosenne uprawki przedsiewne, na 7‑14 dni przed siewem pszenicy. Nawożenie fosforem i potasem będzie najbardziej efektywne jeśli nawozy zostaną dobrze wymieszane z 10‑20 cm warstwą gleby.
Likwidacja zachwaszczenia
Skuteczna ochrona przed chwastami jest jednym z najważniejszych elementów prawidłowej agrotechniki pszenicy jarej. Zachwaszczenie łanu nie tylko obniża plonowanie, lecz także jakość ziarna pszenicy. Dzieje się tak dlatego, że pochodzące z plantacji zachwaszczonych ziarno ma gorszą wartość przemiałową oraz wypiekową. Ponadto, pozostawione na polu chwasty często są idealnym miejscem dla rozwoju chorób i szkodników, a zakwitając dostarczają nowe nasiona do „magazynu nasion w glebie” na lata następne. Aby określić skład gatunkowy chwastów konieczna jest dokładna lustracja pól. Taka wstępna ocena sytuacji, ułatwia dokonanie wyboru herbicydu i jego dawki. Należy wziąć pod uwagę, iż wraz ze wzrostem chwastów maleje wrażliwość na substancje aktywne herbicydów. Głównie to właśnie faza rozwojowa chwastów jest podstawowym czynnikiem doboru herbicydów. Przy wyborze produktu szczególnie istotna jest znajomość w jaki sposób dany herbicyd działa na chwasty, w jakich warunkach jest najskuteczniejszy, jak długi jest okres jego działania oraz w jaki sposób można rozpoznać reakcję chwastów na jego zastosowanie.
Patogeny takie same jak w pszenicy ozimej
Bardzo istotnym elementem technologii produkcji jest ochrona roślin przed chorobami, które również przyczyniają się do obniżenia wartości użytkowej ziarna. Szczególne znaczenie w uprawie pszenicy jarej mają patogeny porażające liście i kłosy. Do najgroźniejszych chorób grzybowych pszenicy jarej należy mączniak prawdziwy zbóż i traw, rdza brunatna, septorioza paskowana liści, septorioza plew (porażenie liści),
brunatna plamistość liści (DTR) oraz fuzarioza kłosów. Wybierając środki ochrony roślin do ograniczenia występowania chorób w pszenicy jarej musimy zwracać uwagę na zawartą w nich substancje czynną, oraz który patogen ma największy udział w porażeniu roślin.
Ochrona chemiczna
Do walki z chorobami zarejestrowanych jest wiele fungicydów należących do grup chemicznych takich jak m.in. triazole, strobiluryny, imidazole, benzimidazole, ditiokarbaminiany, karboksyamidy, morfoliny, quinozoliny. W zależności od sezonu wegetacyjnego i panujących warunków pogodowych możemy rozważyć dwie możliwości ochrony fungicydowej roślin:
- w pierwszym przypadku, jeśli w sezonie wystąpią dość duże opady, łan jest silnie rozwinięty, a przedplonem dla pszenicy było zboże, powinniśmy dobrze lustrować nasze pola i w razie konieczności wykonać dwa zabiegi ochrony roślin: pierwszy zabieg T1 przeprowadzić w fazie strzelania w źdźbło, natomiast drugi T2 w fazie liścia początku kłoszenia.
- w drugim przypadku, gdy występują niewielkie opady deszczu, a na plantacji nie zaobserwowaliśmy zbyt dużej presji chorób, możemy ograniczyć się do jednego zabiegu w fazie liścia flagowego. W takiej sytuacji możemy rozpatrywać również stosowanie preparatów w obniżonych dawkach.
Regulacja łanu
Pszenica jara jest z reguły bardziej odporna na wyleganie, niż pszenica ozima. W warunkach niedoboru wody lub wręcz suchej wiosny można zrezygnować z oprysku regulatorem wzrostu, natomiast przy deszczowej pogodzie, bujnym wzroście roślin, a także stosowaniu wyższych dawek azotu, należy wziąć pod rozwagę zabieg jednym z zalecanych preparatów. Wówczas jeżeli pszenica została wysiana przed 25 marca zaleca się wcześniejsze wykonanie regulacji łanu, w fazie BBCH 25⁄26 chlorkiem chloromekwatu w dawce 0,3‑0,7 l/ha (np. Stabilan), który nie tylko skróci źdźbła, ale i odpowiednio dokrzewi rośliny. Zabieg możemy powtórzyć w końcowym etapie krzewienia (BCH 29) stosując tą samą substancję, lecz w obniżonej dawce 0,3‑0,5 l/ha, natomiast jeżeli ocenimy, że istnieje ryzyko wylegniecia łanu - można wykonać jeszcze jeden zabieg w stadium pełni liścia flagowego etefonem, w dawce 0,2‑0,3 l/ha (np. Cerone).
Pszenica jara lubi mikroskładniki
Pszenica jara jest bardzo wrażliwa na niedobór miedzi, manganu, boru i cynku, dlatego dobrze reaguje na dokarmianie dolistne tymi pierwiastkami. Najlepiej jest wykonać co najmniej dwa zabiegi nawożenia dolistnego w sezonie wegetacyjnym: pierwszy w końcu fazy krzewienia stosując np. 15 %-owy roztwór mocznika + siarczan magnezu (5%-owy roztwór) + nawóz dolistny zawierający miedź, mangan, molibden i bor, natomiast drugi na koniec fazy strzelania w źdźbło stosując 5‑6%-owy roztwór mocznika + nawóz dolistny z magnezem i borem. Aby podnieść jakość ziarna pszenicy jarej (wypełnienie ziarna i zawartość białka) możemy zastosować dokarmianie dolistne również w fazie kłoszenia stosując 5 %-owy roztwór mocznika + siarczan magnezu (5 %) oraz do 50 g/ha boru. Jest to rozwiązanie szczególnie polecane w suche lata. Uwaga! Nie należy przekraczać zalecanych stężeń mocznika, aby nie poparzyć roślin.