Soja jest rośliną bardzo wrażliwą na zachwaszczenie, gdyż w początkowym okresie rozwoju jest mało konkurencyjna względem chwastów. Niezwalczone chwasty na plantacji soi w skrajnych przypadkach są w stanie zdominować uprawę redukując plon nawet o 80‑90%.
Chwasty to duża konkurencja dla soi
Soja, z uwagi na powolny wzrost w początkowym okresie wegetacji, wymaga ochrony przed chwastami, które konkurują z nią o wodę, światło oraz składniki pokarmowe. Ponadto, znaczne zachwaszczenie plantacji soi w dużym stopniu utrudnia zbiór tej rośliny. Powinniśmy zatem w początkowym okresie wzrostu soi zadbać o skuteczne wyeliminowanie uciążliwych chwastów, gdyż ochrona przed zachwaszczeniem jest jednym z kluczowych elementów decydujących o opłacalności produkcji.
Chwasty najczęściej występujące w uprawie soi
W uprawie soi konkurencyjnych chwastów nie brakuje, jednak największe zagrożenie stanowią chwasty dwuliścienne. Najbardziej niepożądane i najczęściej występujące chwasty w tej uprawie to chwasty jednoliścienne tj. chwastnica jednostronna, włośnica zielona i wiechlina, dwuliścienne, tj. komosa biała, samosiewy rzepaku, gorczyca polna, szarłat szorstki, bodziszek drobny, rdest ptasi, psianka czarna, wilczomlecz obrotny i ogrodowy oraz wieloletnie – ostrożeń polny i perz właściwy.
Przed i po wschodach
Chwasty na plantacji soi można zwalczyć zarówno przedwschodowo, jak i po wschodach. Przy czym najskuteczniejsze jest zwalczanie przy zastosowaniu środków doglebowych. Jednak warunkiem ich skuteczności jest dostateczna wilgotność gleby, która jest zależna od warunków pogodowych występujących w danym sezonie. Niestety w ostatnich latach mamy do czynienia z wiosennymi suszami, a przy przesuszonej glebie skuteczność środka jest mocno ograniczona. W takim przypadku mamy możliwość zastosowania oraz dostępność herbicydów powschodowych.
Oto wykaz herbicydów do zwalczania chwastów w uprawie soi z podziałem na fazy, w których możemy je zastosować wraz z zalecanymi dawkami.
Tabela 2. Wykaz herbicydów zarejestrowanych do zwalczania chwastów w soi na 2023 rok
| Zwalczane chwasty | Substancja czynna | Nazwa środka | Dawka |
| Środki do zastosowania bezpośrednio po siewie | |||
| gwiazdnica pospolita, dymnica pospolita, komosa biała, fiołek polny, jasnoty, maruna bezwonna, przetacznik polny, przetacznik perski, pokrzywa żegawka, starzec zwyczajny, tobołki polne, żółtlica drobnokwiatowa, szarłat szorstki, tasznik pospolity | metrybuzyna | Sencor Liquid 600 SC, Solanum 600SC | 0,55 l/ha |
| palusznik krwawy, psianka czarna, włośnica zielona, chwastnica jednostronna | metolachlor-S | Dual Gold 960 EC, Efica 960 EC, Kabala 960 EC | 1,0‑1,25 l/ha |
| fiołek polny, dymnica, gwiazdnica, gorczyca, krzywoszyj, owies głuchy, jasnota purpurowa, maruna, poziewnik szorstki, przetacznik perski, rdest kolankowy i ptasi, samosiewy rzepaku, starzec, szarłat, tasznik pospolity, tobołki polne, wiechlina roczna, żółtlica drobnokwiatowa | metobromuron | Inigo 500 SC, Proman 500 SC, Soleto 500 SC, Luptic 500 SC, Mandryl, Metobrom 500 SC, Pro-Metobro 500 SC, Torrent 500 SC | 2,0‑3,0 l/ha |
| gwiazdnica pospolita, jasnota purpurowa, komosa biała, miotła zbożowa, przetacznik bluszczykowy, przetacznik perski, przytulia czepna | prosulfokarb | Boxer 800 EC, Fantasia 800 EC, Krum 800 EC, Spannit 800 EC, Takoba 800 EC | 3,0‑4,0 l/ha |
| chwastnica jednostronna, dymnica pospolita, fiołek polny, gwiazdnica pospolita, komosa biała, maruna bezwonna, niezapominajka polna, przetacznik perski, przetacznik polny, poziewnik szorstki, tobołki polne, tasznik pospolity | flufenacet + metrybuzyna | Plateen 41,5 WG | 2,0 kg/ha |
| bodziszek drobny, chwastnica jednostronna, gwiazdnica pospolita, jasnota różowa, jasnota purpurowa, krzywoszyj polny, poziewnik szorstki, przytulia czepna, tasznik pospolity, tobołki polne | chlomazon | Command 360 CS | 0,25 l/ha |
| chwastnica jednostronna, fiołek polny, fiołek trójbarwny, gwiazdnica pospolita, jasnota różowa, komosa biała, pokrzywa żegawka, przetacznik perski, rdest ptasi, rdest plamisty, rzodkiew świrzepa, rumian polny, tasznik pospolity, wiechlina roczna | pendimetalina | Stomp Aqua 455 CS | 1,5‑2,6 l/ha |
| Środki do zastosowania od fazy rozwiniętej pierwszej pary liści właściwych do fazy rozwoju pierwszego pędu bocznego (BBCH 11‑21) | |||
| perz właściwy, miotła zbożowa, wyczyniec polny | chizalofop-P-etylowy | Elegant 05 EC, Graminis 05 EC, Labrador 05 EC, Quick 05 EC, Supero 05 EC, Taurus 05 EC | 2,5 l/ha |
| Środki do zastosowania od fazy rozwiniętej pierwszej pary liści właściwych do fazy, gdy widoczne są pierwsze pąki kwiatowe soi (BBCH 11‑51) | |||
| gatunki jednoliścienne – samosiewy zbóż, owies głuchy, perz właściwy | chizalofop-P-etylu | Achiba 05 EC, Targa Super 05 EC | 0,75‑2,5 l/ha |
| Pilot 10 EC | 0,5‑1,25 l/ha | ||
| Środki do zastosowania od fazy rozwiniętej pierwszej pary liści właściwych do fazy końca rozwoju pędów bocznych (BBCH 11‑39) lub gdy widoczne są pierwsze pąki kwiatowe soi (BBCH 50‑51) | |||
| chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, perz właściwy, samosiewy pszenicy ozimej, samosiewy pszenżyta ozimego | chizalofop-P-etylu | Buster 100 EC, Investo 100 EC, Jenot 100 EC | 1,25 l/ha |
| Środki do zastosowania od fazy 3‑4 liścia właściwego rośliny uprawnej (BBCH 13‑14) | |||
| chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, perz właściwy, samosiewy zbóż, wyczyniec polny, owies głuchy, palusznik krwawy, włośnice, życica trwała | chizalofop-P-etylu | Lampart 05 EC, Leopard Extra 05 EC | 1‑3 l/ha |
| Środki do zastosowania od fazy rozwiniętego trójlistkowego liścia na 2.węźle do fazy rozwiniętego trójlistkowego liścia na 9. węźle soi | |||
| gatunki jednoliścienne jednoroczne i wieloletnie | cykloksydym | Focus Ultra 100 EC | 1,0‑4,0 l/ha |
| Środki do zastosowania od fazy rozwiniętego drugiego liścia właściwego do połowy kwitnienia, gdy widoczne są pierwsze pąki kwiatowe (BBCH 12‑51) | |||
| prosowate, owies głuchy, samosiewy zbóż, perz właściwy | kletodym | Select Super 120 EC, Cegorian Extra 120 EC, GramiGuard | 0,8‑2,0 l/ha |
| Środki do zastosowania od fazy rozwiniętego liścia trójlistkowego na drugim węźle do widocznego piątego pędu bocznego pierwszego rzędu (BBCH 12‑25) | |||
| bodziszek drobny, gwiazdnica pospolita, jasnota purpurowa, jasnota różowa, komosa biała, przetacznik bluszczykowy, przetacznik polny, samosiewy rzepaku, tasznik pospolity, żółtlica drobnokwiatowa | bentazon+imazamoks | Corum 502,4 SL | 1,25 l/ha |
| Środki do zastosowania nie później niż do fazy rozwoju kwiatostanu (BBCH 12‑50) | |||
| samosiewy zbóż, chwastnica jednostronna, perz właściwy | fluazyfop-P-butylu | Esorio 150 EC | 2,5 l/ha |
| Środki do zastosowania po wykształceniu przez soje 2‑3 liści (BBCH 12‑13) i nie później niż przed ukazaniem się pierwszego pąka kwiatowego na zewnątrz liści (BBCH 50) | |||
| samosiewy zbóż, chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy, włośnica zielona, wyczyniec polny, życica wielokwiatowa, perz właściwy, wiechliny | fluazyfop-P-butylu | Fusilade Forte 150 EC, Balatella Forte 150 EC, Foster Forte 150 EC | 0,6‑1,7 l/ha |
| kłosówka wełniasta, kostrzewa owcza, perz właściwy, wiechlina łąkowa | Frequent | 3,0 l/ha | |
| owies głuchy, chwastnica jednostronna, samosiewy zbóż, miotła zbożowa, wyczyniec polny, perz właściwy | Privium 125 EC | 0,75‑2,0 l/ha | |
| Środki do zastosowania przed zbiorem soi | |||
| zwalczanie perzu oraz innych chwastów uniemożliwiających zbiór | glifosat | Klinik Duo Free 360 SL, Klinik Free 360 SL | 3‑4 l/ha |
Źródło: Program Ochrony Roślin Rolniczych, Agro Profil, 2023
Rośliny soi wykazują wrażliwość na uboczne działanie wszystkich herbicydów, zwłaszcza zastosowanych powschodowo, dlatego w celu uniknięcia uszkodzeń, zabieg powinniśmy wykonać późnym wieczorem lub wcześnie rano. Oprysk należy przeprowadzić w zakresie temperatur 12‑26 ℃, gdyż powyżej lub poniżej tej temperatury warunki dla soi mogą być stresowe, co może przełożyć się ostatecznie na plon.
