POLIFOSKA

Kukurydza jest zbożem o dużych wymaganiach cieplnych. Równomierne wschody uzyskuje się dopiero w temperaturze 9‑10°C, ale kiełkuje już w glebie o temperaturze 6°C. Wytrzymuje przymrozki do -3°C. Lubi temperatury powyżej 16°C, a najlepiej około 22°C. Od kwitnienia do dojrzewania ma mniejsze wymagania cieplne. Jest rośliną o małych wymaganiach wodnych w porównaniu do innych zbóż, jednak na wyprodukowanie tak dużej masy plonu wymaga dużo wilgoci. Mając bardzo głęboki i silnie rozwinięty system korzeniowy, kukurydza potrafi dobrze znosić okresowe niedobory wody. Największe potrzeby wodne wykazuje w okresie kwitnienia, czyli w lipcu i na początku sierpnia. W okresie dojrzewania sucha i słoneczna pogoda ułatwia sprzęt.

Kukurydza może być uprawiana w monokulturze przez kolejne 3‑4 lata.

Wymagania glebowe

Kukurydza nie lubi gleb podmokłych, zimnych, bardzo ciężkich, ilastych i suchych. Z powodzeniem udaje się na glebach lekkich oraz torfach niskich, gdzie dość często występuje niedobór miedzi. Może być uprawiana na glebach kompleksów pszennych i żytnich (klasa I-IVb), zbożowo-pastewnych oraz górskim pszennym i zbożowym. Na glebach lekkich, na których udaje się ziemniak, jeżeli stosowane jest prawidłowe nawożenie, daje wyższy plon od innych zbóż. Na słabszych glebach, w wysokiej kulturze nie powinno się stosować uproszczeń i zbyt oszczędnych technologii. Gleba powinna mieć uregulowany odczyn (pH w 1M KCl powyżej 5,5), zawierać jak najwięcej próchnicy i co najmniej średnią zasobność przyswajalnych form fosforu, potasu i magnezu.

Wiosną jak najbardziej ograniczyć uprawki, by unikać strat wody, a zniszczyć kiełkujące chwasty. Wyrównać pole włóką lub broną, zastosować przedsiewne dawki nawozów i przykryć nawozy broną z wałem strunowym. Wysiew ziarna możliwie jak najwcześniej, w drugiej połowie kwietnia w południowo-zachodnich rejonach kraju, od 25 kwietnia do 5 maja w południowo-wschodnich, do 10 maja w pozostałych. Im wcześniej jest zasiana, tym lepiej się ukorzeni i rozkrzewi, a więc i lepiej plonuje.

Wymagania pokarmowe

Kukurydza pobiera duże ilości składników pokarmowych i wody z gleby. Jest rośliną, którą trudno przenawozić. Z plonem 1 t ziarna i odpowiednią ilością słomy przeciętnie pobiera: 30 kg azotu (N), 12 kg fosforu (P2O5), 30 kg potasu (K2O), 10 kg wapnia (CaO), 10 kg magnezu (MgO), 4 kg siarki (S) lub w przeliczeniu na SO3 – 10 kg oraz 11 g boru (B), 14 g miedzi (Cu), 110 g manganu (Mn), 0,9 g molibdenu (Mo) i 85 g cynku (Zn). Wykazuje dużą wrażliwość na niedobór cynku oraz średnią na niedobór boru, manganu i miedzi. W porównaniu z pozostałymi zbożami pobiera około dwukrotnie więcej wapnia oraz dwu- trzykrotnie więcej magnezu i boru.

Kukurydza jest rośliną najlepiej wykorzystującą składniki pokarmowe z nawozów naturalnych, dlatego dysponując obornikiem i gnojówką lub gnojowicą, należy je w pierwszej kolejności stosować pod kukurydzę.

Nawożenie

Jeżeli gleba jest bardzo kwaśna, po zbiorze przedplonu stosować wapno węglanowe na ścierń, następnie wymieszać je kultywatorem lub wykonać podorywkę i natychmiast zabronować. W przypadku bardzo niskiej zasobności gleby w magnez zaleca się stosować wapno magnezowe, nawet niewielkie ilości - 300‑600 kg/ha dolomitu. Kukurydza pobiera bardzo dużo magnezu i wyjątkowo źle rośnie na glebach ubogich w magnez. Ze względu na duże wymagania pokarmowe kukurydzy nawożenie musi być bardzo dokładnie zbilansowane.

Nawożenie fosforem i potasem jest najbardziej efektywne gdy nawozy są dobrze wymieszane z 10‑20 cm warstwą gleby. Nawozy kompleksowe stosować najlepiej pod orkę - jesienią lub na glebach lżejszych - pod najgłębiej wykonywane uprawki wiosenne, co najmniej 7‑10 dni przed siewem ziarna. Dawki nawozów, w zależności od zasobności gleby i przewidywanego plonu, przedstawiono w tabeli.

Tabela 1: Zalecane dawki nawozów kompleksowych do nawożenia kukurydzy na ziarno w kg/ha*

Nawóz[N:P2O5:K2O:(MgO:SO3)]Zasobność gleby w fosfor i potas
bardzo niska i niskaśrednia1wysoka i bardzo wysoka

Przewidywany plon w t/ha

5,0

7,0

6,0

8,0

7,0

9,0

POLIFOSKA® PLUS [5:10:20:(7:9)]

600

840

480

640

350

450

POLIFOSKA® 4 [4:12:32:(2:9)]

5003

700

400

530

290

375

POLIFOSKA® 5 [5:15:30:(2:7)]

400

560

320

425

230

300

POLIFOSKA® 6 [6:20:30:(7)]

300+150 K2

420+140 K

240+120 K

320+160 K

175+90 K

225+110 K

POLIFOSKA® PETROPLON [5:10:30:(3:9)+0,1 B]

6003

840

480

620

350

450

POLIFOSKA® M [5:16:24:(4:7)]

375+150 K

525+140 K

300+120 K

400+160 K

220+90 K

280+110 K

POLIDAP® Light [14: 34:(17)]

+ sól potasowa 60

180

+ 250

250

+ 350

140

+ 240

190

+ 320

105

+ 175

130

+ 225

POLIDAP® [18:46:(5)]

+ sól potasowa 60

130

+ 250

180

+ 350

105

+ 240

140

+ 320

80

+ 175

100

+ 225

* - przewidując plon 6 t ziarna kukurydzy z hektara należy stosować dawki podane w tabeli, na przykład na glebie o średniej zasobności zastosować 320 kg/ha POLIFOSKI® 5, a przy plonie 8 t ziarna – na przykład 320 kg/ha POLIFOSKI® 6 i 160 kg/ha soli potasowej;

1 - jeżeli nie jest znana zasobność gleby, stosować dawki jak dla średniej zasobności, do czasu wykonania analizy gleby;

2 - kg/ha soli potasowej, zawierającej 58‑60% K2O;

3 - niska koncentracja składnika powoduje, że aby pokryć potrzeby nawozowe należy stosować dawki mogące nadmiernie zasolić glebę. Kukurydza wymaga tylko nawozów bardzo wysoko skoncentrowanych.

Zalecane dawki są bardzo oszczędne (minimalne), ale wysoce efektywne, a stosowanie mniejszego nawożenia powoduje znaczne obniżenie plonów.

W warunkach niskich wiosennych temperatur kukurydza bardzo słabo pobiera fosfor, co powoduje jej zaczerwienienie i zahamowanie wzrostu. Dlatego zaleca się nawożenie startowe w ilości 100‑150 kg/ha fosforanu amonu, czyli POLIDAPU®, wykorzystując specjalne siewniki do współrzędnego siewu ziarna i nawozu. Dla bezpieczeństwa wschodzących roślin współrzędnie powinno stosować się tylko mało ruchliwe w glebie składniki, czyli amonową formę azotu i fosfor. Obecnie zaleca się do nawożenia współrzędnego wiele stosunkowo nisko skoncentrowanych nawozów z ruchliwymi formami składników. Nawozy takie stosowane w dawkach ponad 200 kg/ha, są źródłem poważnego lokalnego zasolenia gleby i mogą wywoływać lokalną suszę fizjologiczną. Efektywne i bezpieczne jest zatem stosowanie małych (do 150 kg/ha) dawek POLIDAP® - fosforanu amonu.

Ważny jest wybór nawozu

Ze względu na około 3-krotnie większe pobieranie potasu niż fosforu przez kukurydzę, zaleca się stosować nawóz kompleksowy o jak szerszym stosunku fosforu do potasu (P:K), czyli: POLIFOSKĘ® 4 (P:K-1:2,7), POLIFOSKĘ® PLUS, POLIFOSKĘ® 5 (P:K-1:2) lub POLIFOSKĘ® PETROPLON (P:K-1:3).

W przypadku uprawy na oborniku, szczególnie bydlęcym, który jest bogatym źródłem potasu, można stosować nawóz kompleksowy o węższym stosunku P:K, czyli 1:1,5 (POLIFOSKA® 6, POLIFOSKA® M).

Nawożenie azotem

Kukurydza na każdą 1 t ziarna i odpowiednią ilość słomy pobiera 25‑32 kg azotu. W początkowych fazach rozwoju azot pobierany jest w niewielkich ilościach i intensywniej pobierany jest dopiero od fazy 4‑5 liścia, a przede wszystkim w lipcu oraz sierpniu. Wysoka temperatura w tym okresie sprzyja uwalnianiu się (mineralizacji) dużej ilości azotu z gleby, który kukurydza jako jedyne zboże dobrze wykorzystuje. Dlatego można przyjąć zalecaną dawkę azotu na każdą 1 tonę ziarna na poziomie od 15 kg N na glebach próchnicznych, dobrze nawożonych do 20‑23 kg N na stanowiskach słabych. Przewidując plon ziarna na poziomie 7 t z hektara należy więc zastosować od (7 × 15) 105 do (7 × 20‑23) 140‑161 kg N/ha, przy plonie 10 ton ziarna od 150 do 200‑230 kg N/ha.

Tabela 2: Przykładowe dawki nawozów azotowych do nawożenia kukurydzy na ziarno w kg/ha*

Termin i forma nawozuPotrzeby nawożenia azotem
duże i bardzo dużeśrednie1bardzo małe i małe

Przewidywany plon ziarna w t/ha

5,0

7,0

6,0

8,0

7,0

9,0

N-1 wiosną przedsiewnie:

mocznik

130

130

130

130

130

130

lub RMS 28, albo saletrzak

215

215

215

215

215

215

lub saletra amonowa

180

180

180

180

180

180

N-2 druga dawka (faza 14‑17): mocznik

120

220

130

220

100

160

*w zależności od przewidywanego plonu zalecane nawożenie azotem, na przykład plon ziarna kukurydzy 8 t z ha na glebie o średnich potrzebach nawożenia azotem: wczesną wiosną przedsiewnie pierwszą dawkę (N-1) - 130 kg mocznika lub 215 kg RSM, a druga dawka (N-2) to 220 kg/ha mocznika;

1- jeżeli występują problemy z oceną potrzeb nawożenia azotem zaleca się dawki w wysokości jak dla średnich potrzeb nawożenia.

Ze względu na początkowo wolny wzrost kukurydzy, przedsiewnie stosować do 50% planowanej dawki - najlepiej w formie nawozów wieloskładnikowych i mocznika lub RSM. Do nawożenia kukurydzy najlepszym nawozem azotowym jest mocznik. Niskie temperatury i powolny jeszcze wzrost roślin, a w związku z tym powolne pobieranie azotu powoduje, że azot z mocznika jest dłużej dostępny.

Chociaż kukurydza nie ma dużych potrzeb względem siarki, to jednak z tak dużą masą plonu pobieranie siarki jest duże. Najbardziej celowe jest jej stosowanie wiosną, czyli przedsiewnie. Dlatego można także stosować wiosną azot z siarką, czyli POLIFOSKĘ® 21 [N(MgS) 21-(4‑35)] w dawce 150‑200 kg/ha. Z dawką 200 kg/ha POLIFOSKI® 21 wprowadza się 70 kg (SO3), czyli 28 kg S oraz 8 kg łatwo przyswajalnego magnezu, pierwiastków bardzo pożądanych we wczesnych fazach rozwoju roślin wiosną.

Pozostałą część azotu należy stosować pogłównie, w miarę późno, kiedy wysokość roślin umożliwia jeszcze technicznie wykonać ten zabieg - od fazy 4‑5 liścia do wysokości nawet 40‑60 cm. Kukurydza bowiem najintensywniej pobiera azot od fazy 5‑6 liścia aż do fazy wytwarzania kolb. Pogłównie stosować azot na suche rośliny, tylko w formie mocznika lub RSM wężami rozlewowymi. Stosowanie pogłównie saletry amonowej zawsze powoduje uszkodzenie (poparzenie) roślin.

Dokarmianie dolistne

Poza nawożeniem doglebowym kukurydza dobrze reaguje na dokarmianie dolistne azotem w postaci 6% wodnego roztworu mocznika, czyli 6 kg mocznika w 100 litrach wody, łącznie z 5 kg siarczanu magnezu i mikroskładnikami. Nie zapominajmy o dodaniu co najmniej trzykrotnie boru, dwukrotnie manganu, a w uprawie bez obornika, także co najmniej jeden raz miedzi i cynku. Okres dokarmiania dolistnego jest krótki i praktycznie można tę roślinę dokarmiać od fazy 5. wyrośniętych liści przez około 5 tygodni, co 6‑8 dni. Faza 5. liścia to najważniejszy termin stosowania większości mikroskładników i azotu, bo w tej fazie programuje się wielkość kolby i potencjalna ilość zawiązanych ziaren. Wtedy na przełomie fazy 4 i 5 liścia rozpoczyna się intensywne pobieranie azotu, a mikroskładniki mają duży wpływ na przemiany azotu w roślinie i jakość ziarna, co jest niezmiernie ważne w warunkach intensywnego nawożenia azotem, na glebach świeżo wapnowanych i o uregulowanym odczynie - o pH powyżej 6,5. Stosując zabiegi ochrony kukurydzy (na choroby i szkodniki), gdy dozwolone jest mieszanie pestycydu z mocznikiem, zawsze korzystnie jest dodać nie tylko mocznik, ale także mangan i do 100 g/ha boru (zapobiega szczerbatości kolby, ogranicza występowanie wielu chorób), szczególnie w suche lata.

Przyorując słomę kukurydzy, pozostaje w glebie średnio na każdą 1 tonę ziarna około 15 kg azotu (N), 5 kg fosforu (P2O5) i 30 kg potasu (K2O). Przy plonie 8 t ziarna, z przyoraną słomą wprowadza się do gleby średnio 120 kg azotu, 40 kg fosforu i 240 kg potasu, czyli w przybliżeniu tyle samo co z dawką 20‑25 t obornika bydlęcego. Tak duża ilość składników wprowadzonych ze słomą powinna być uwzględniona przy ustalaniu dawek pod następną roślinę.

Przyorując słomę kukurydzianą, bogatą w azot, nie ma potrzeby stosowania dodatku azotu, by przyspieszyć jej rozkład. Uprawiając kukurydzę po kukurydzy (w monokulturze), można dawki nawozów wieloskładnikowych obniżyć, na przykład na glebie średnio zasobnej o około 20‑30% fosforu i 50% potasu. Z przyoranej słomy, w następnym roku kukurydza, albo inna uprawiana roślina wykorzysta około 12 kg fosforu i 125 kg potasu. Dawka azotu wynosi wówczas tylko 15 kg na każdą przewidywaną 1 t ziarna, czyli dla plonu 8 ton ziarna wynosi 120 kg N/ha.

Wpływ nawożenia na jakość ziarna

Prawidłowe nawożenie fosforem, potasem i magnezem zwiększa odporność kukurydzy na stres termiczny i niedobory wody oraz poprawia skład aminokwasowy białek. Fosfor i magnez decydują także o lepszym wypełnieniu ziarna i równomiernym oraz przyspieszonym dojrzewaniu. Największy wpływ na jakość ziarna wykazuje nawożenie azotem, które zwiększa masę plonu oraz zawartość białka w ziarnie. Azot może powodować spadek zawartości skrobi i włókna surowego oraz wzrost zawartości tłuszczu w ziarnie.

Oceń poradę

© 2014-2024 Grupa Azoty Police | Created by Empressia
polifoska.pl